Ostrów Lednicki, palatium.

fot. J. Świgoń/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Ostrów Lednicki, palatium

fundator/ inicjator budowy — Mieszko I

daty — X w.

Pozostałości rezydencji pierwszych historycznych władców Polski.

Na jednej z wysp wielkopolskiego Jeziora Lednickiego w końcu X w., prawdopodobnie za rządów księcia Mieszka I powstało monumentalne założenie rezydencjonalno-sakralne, najlepiej tego rodzaju zachowany zabytek architektury wczesnopiastowskiej. Do długiego piętrowego budynku dostawiono preromańską kaplicę-rotundę. Tu podejmował w 1000 cesarza Ottona III Bolesław I Chrobry, i stąd rozpostarto czerwony kobierzec do grobu Św. Wojciecha, po którym stąpał dostojny gość.

Wyspę łączyły z brzegami dwa długie, drewniane mosty. Samą budowlę pokrywał tynk, różowiący się podczas deszczu. Kres wspaniałości Lednicy położył najazd księcia czeskiego Brzetysława w 1038. Spłonęły wówczas główne grody Wielkopolski — Poznań, Gniezno, Giecz i właśnie Lednica. Jeszcze przez dwa wieki odbudowany gród służył władcom, a przez cztery był tu czynny cmentarz. Do XX w. ruiny stanowiły źródło kamienia budowlanego. Dopiero prace archeologiczne podjęte w okresie międzywojennym i kontynuowane podczas przygotowań do Milenium Chrztu Polski i Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966), odsłoniły ślady świetności jednej ze stolic dawnej Polski.

Ostrów Lednicki, fragment palatium książęcego

Ostrów Lednicki, zdjęcie lotnicze