Kraków-Nowa Huta. Kościół Matki Bożej Królowej Polski na Bieńczycach.
 
Kraków-Nowa Huta. Kościół Matki Bożej Królowej Polski na Bieńczycach
rodzaj budowli — kościół
architekci — Wojciech Pietrzyk
daty — 1967–1977
lokalizacja — Kraków Bieńczyce, ul. Obrońców Krzyża
Najsłynniejszy przykład współczesnej polskiej architektury sakralnej.
Planowo ateistycznej nowe miasto socjalistyczne — Nowa Huta, pozbawione miało być w myśl zamysłów ówczesnych władz polskich kościołów i innych przejawów kultu religijnego. Przez lata odmawiano zgody na budowę świątyń, a posługę wobec ponad 150.000 wiernych pełnić musieli ojcowie cystersi z opactwa w Mogile, na której polach wyrósł kombinat i miasto. W atmosferze Odwilży 1956 kuria uzyskała zgodę na budowę na Osiedlu Teatralnym. Zagarnięcie wyznaczonego już placu i próba usunięcia krzyża doprowadziła do starć wiernych z milicją (1960). Ostatecznie w 1967 rozpoczęto budowę na Bieńczycach, ukończoną konsekracją dokonaną dziesięć lat później przez kardynała Karola Wojtyłę — kamień węgielny wyjęto z fundamentów Bazyliki Św. Piotra w Rzymie.
Kościół, będący daleką reminiscencją słynnego dzieła Le Corbusiera w Ronchamp, swoim kształtem przywodzi na myśl łódź, stąd nadana mu nazwa Arki Pana. Zaprojektował go Wojciech Pietrzyk. Surowe elewacje licowane są kamieniami uzbieranymi przez wiernych. Wnętrze nawy ozdabia przede wszystkim ogromna, ekspresyjna figura konającego Ukrzyżowanego Jezusa, dzieło Bronisława Chromego. Stacje Męki Pańskiej namalował Mariusz Lipiński (1980–83). Martyrologię Narodu z okresu II wojny światowej upamiętniają rzeźby Antoniego Rząsy z dolnej kaplicy Św. Maksymiliana Kolbego (cykl Piety Polskie). Nowohucka Arka, mająca już ćwierć wieku, jest najbardziej znanym współczesnym kościołem polskim.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Chromy Bronisław, Ukrzyżowany z kościoła w Nowej Hucie (Kraków)fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia