Grecy
 
Encyklopedia PWN
Grecy, łac. Graeci,
lud indoeur. przybyły na teren Bałkanów zapewne w 3 falach migracyjnych między 2000 a 1200 p.n.e.;
nazwa Grecy (prawdopodobnie od plemienia Graikoi) została wprowadzona przez Rzymian (Hellenowie); problem plemion: Achajów, Jonów, Eolów, ich kolejnego napływania czy późniejszego zróżnicowania — jest kwestią sporną; wypierani wskutek tzw. wędrówki Dorów (ok. 1100 p.n.e.) Grecy przesiedlili się częściowo na wyspy M. Egejskiego i wybrzeże Azji Mniejszej; w toku późniejszej kolonizacji (VIII–VI w. p.n.e.) zasiedlili wybrzeża M. Czarnego i basenu M. Śródziemnego; VIII–VII w. p.n.e. ujednolicał się język i kształtowało poczucie wspólnoty starożytnych Greków. Jedność gr. miast-państw (polis) umocniła się w okresie wojen perskich (V w. p.n.e.). Jej przejawem były również organizowane od VIII w. p.n.e. olimpijskie igrzyska. Był to okres rozkwitu kultury, której spójność podtrzymywała religia zogniskowana wokół panteonu antropomorficznych bóstw, znajdująca wyraz m.in. w misteriach. Podboje Aleksandra III Wielkiego (IV w. p.n.e.) dały początek kolonizacji azjat. Wschodu i Egiptu oraz hellenizacji świata starożytnego. W okresie cesarstwa bizant. (IV–XV w. n.e.) wpływy gr. sięgały daleko na Wschód (aż do Indii), w Europie objęły także południowe i wschodnie plemiona Słowian (w tym Ruś). Po podboju przez Turków osmańskich (XV w.) Grecy popadli w niewolę trwającą do 1830, kiedy po dekadzie powstań nar. odzyskali niepodległość. Grecy ulegali w ciągu wieków wymieszaniu z wieloma ludami (m.in. Słowianami, Albańczykami, Turkami), zachowali jednak język, ciągłość kultury i obyczajów. Współcześni Grecy mieszkają w Grecji — ponad 95% ludności, na Cyprze — ok. 80% ludności, mniejsze skupiska w Albanii, na wybrzeżach M. Czarnego, Niemczech, Ameryce Północnej, mówią językiem nowogreckim. Większość wyznaje prawosławie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia