Arcydziełem Boccaccia jest jednak bez wątpienia
Dekameron (z greckiego ‘księga 10 dni’; 1349–51, wydany ok. 1470), zbiór 100 nowel podzielony na 10 części — zw. Dniami — z których każda liczy po 10 utworów. Opowiada je 10 narratorów, będących zarazem bohaterami tzw. opowieści ramowej, która zamyka w sobie wszystkie pozostałe. Nowele te można podzielić na 6 grup tematycznych: potępienie przywar ludzi możnych (Dzień I), zrządzenia losu (Dni II i III), miłość (Dni IV i V), pochwała intelektu, przebiegłości, dowcipu (Dni VI, VII i VIII), splecione z sobą wątki z grup poprzednich (Dzień IX) i triumf cnoty (Dzień X). Tworzywo, jakim Boccaccio się posłużył, należy w zasadzie do średniowiecznej tradycji ustnej, wyrosłej we Włoszech i in. krajach śródziemnomorskich, chociaż
Dekameron ma także źródła literackie, jak wcześniejsza nowelistyka włoska czy francuskie
fabliaux. Do powstania dzieła przyczyniły się jednak walnie twórcza wyobraźnia i niepospolity zmysł obserwacji autora. Celem Boccaccia było odmalowanie życia ludzkiego w jego najważniejszych aspektach, a jednocześnie przekazanie czytelnikowi norm moralnych, przyjętych przez florencki patrycjat: oprócz aprobaty „rycerskości” (włoskie
cortesia: zwalczanie w sobie namiętności niskich, hołdowanie zaś — szlachetnym, tj. przede wszystkim miłości) znajdujemy też w
Dekameronie słowa uznania dla gospodarności i mieszczańskiego zdrowego rozsądku. Miłość, odgrywająca w utworze nader ważną rolę, dostarczyła Boccacciowi też materii do wielu nowel o charakterze dramatycznym lub elegijnym. Pisarz nie zapominał o jej zmysłowym wymiarze, który przedstawiał zazwyczaj w bardzo plastyczny sposób, co stało się przyczyną ostrych krytyk. Drugim podstawowym motywem dzieła jest pochwała inteligencji i sprytu, połączona z bezlitosną często kpiną z naiwności i głupoty. W nowelach Boccaccia ludzie, zdani na własne siły — bo trudno im zjednać sobie tajemniczą, kapryśną Fortunę, zajmującą w świeckim światopoglądzie pisarza miejsce Opatrzności — dążą uporczywie do swoich doczesnych, nieraz bardzo przyziemnych celów.
Dekameron obfituje w postaci, sytuacje i zdarzenia; niezliczonych bohaterów oglądamy zawsze w akcji i we właściwie dobranej scenerii. Na najwyższą uwagę zasługuje barwny, przebogaty język narracji, dzięki któremu Boccaccio uchodzi za ojca włoskiej prozy. Dzieło znalazło we Włoszech wielu naśladowców i wywarło znaczny wpływ na literaturę innych krajów europejskich. W Polsce niektóre nowele Boccaccia tłumaczono już w XVI w.; całość zbioru przełożyli W. Ordon (1874–75) i E. Boyé (1930).
Traktaty erudycyjne i Labirynt miłości W ostatnim okresie życia pisarza powstały — pod wyraźnym wpływem Petrarki — traktaty erudycyjne w języku łacińskim, dzięki którym uważa się Boccaccia za jednego z pionierów humanizmu we Włoszech i w Europie. Oryginalnym utworem jest Il corbaccio (ok. 1365, wydany 1487, wydanie polskie pt. Labirynt miłości 1923), ostra satyra na przewrotność kobiet, o niewątpliwie autobiograficznym podłożu.