Abramowski Edward Józef, ur. 17 VIII 1868, Stefanino (Ukraina), zm. 21 VI 1918, Warszawa,
działacz społeczny, socjolog, filolog, psycholog, twórca polskiej odmiany kooperatyzmu, teoretyk spółdzielczości.
Działacz II Proletariatu, 1892 uczestniczył w paryskim zjeździe socjalistów polskich (powstała PPS) i wszedł do władz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich z siedzibą w Londynie; 1915 został powołany na katedrę psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Dociekania filozoficzne Abramowskiego obejmowały m.in. problemy teorii poznania, etyki, estetyki, filozofii społecznej. Badania z zakresu psychologii dotyczyły głównie funkcjonowania podświadomości (pamięci utajonej). Jego koncepcje socjologiczne były początkowo inspirowane marksizmem, później pozostawał pod wpływem francuskiego syndykalizmu oraz anarchizmu. W czasie rewolucji 1905 propagował ideę „zmowy powszechnej przeciwko rządowi” (strajku politycznego). Według Abramowskiego rewolucję społeczną powinna poprzedzać „rewolucja moralna”. Narzędziem przebudowy moralnej miały być związki zawodowe, a przede wszystkim kooperatywy, dobrowolne zrzeszenia, które miały doprowadzić do likwidacji państwa i powstania „socjalizmu bezpaństwowego”, a po zniesieniu kapitalizmu — do ustanowienia „rzeczypospolitej spółdzielczej”. Z dorobku naukowego Abramowskiego największe znaczenie mają wyniki jego eksperymentalnych badań psychologicznych, rozgłos zaś zyskał swym programem społecznym, w którym, obiecując „wyzwolenie ludzi z kapitalizmu”, ukazywał perspektywy powszechnego rozwoju „uczuć braterstwa”, potrzeb intelektualnych i przeżyć estetycznych; Etyka a rewolucja (1899), Zmowa powszechna przeciwko rządowi (1905), Idee społeczne kooperatyzmu (1907), Badania doświadczalne nad pamięcią (t. 1–3 1910–12), Pisma (t. 1–4 1924–28), Filozofia społeczna. Wybór pism (1965), Metafizyka doświadczalna i inne pisma (1980), Rzeczpospolita Przyjaciół. Wybór pism społecznych i politycznych (1986).