Powieść awangardowa (1937), pamflet na opiniotwórcze środowiska międzywojennej Polski: szkołę, inteligencję, ziemiaństwo. Przepojona atmosferą sennego koszmaru i dziwności: oto trzydziestoletni Józio zostaje gwałtem wepchnięty w formę uczniaka i poddany wychowawczej obróbce dziecinnienia. Właśnie forma międzyludzka, narzucana, stwarzana, bądź negowana to podstawowy temat powieści. Bohater walczy o dojrzałość, ale pozostaje pod urokiem niedojrzałości. Pisarz podzielił jego zmagania z formą na trzy etapy. W pierwszym Józio zmaga się ze szkołą, jej infantylizmem i konserwatyzmem. W drugim etapie wadzi się z wyemancypowanym obyczajowo mieszczaństwem, deklarującym swobodę, ale nadal pozostającym na uwięzi starych form, bliskich postawie filistra. W trzecim etapie konfrontuje się z konserwatywnym ziemiaństwem i parobkami. W każdym z tych obrachunków bohatera Gombrowicz obnaża bezwład umysłowy szkoły, inteligencji i prowincji, szydzi na równi z postępowców, jak i wielbicieli zaścianka. Wszystkie fazy walki z formą kończą się ogólną destrukcją — bijatyką i zamieszaniem. Przedzielają je wtręty eseistyczne, przedmowy do przypowiastek o Filidorze i Filibercie dzieckiem podszytym, które podkreślają dysonans form i wzmacniają siłę paradoksów, z którymi boryka się Józio. Osobnym walorem dzieła jest wynalazczość językowa pisarza — niektóre jego określenia weszły do języka potocznego, m.in. upupianie, ciotki kulturalne. Dysonans między obiektywną dorosłością bohatera a narzucaną mu rolą sztubaka jest przy tym źródłem humoru, bliskiego sztubackiemu żartowi, którym pisarz kończy powieść: Koniec i bomba. A kto czytał, ten trąba!. Nowy język zaproponowany przez pisarza znalazł licznych naśladowców.

Deltę rzeki tworzą nagromadzone osady rzeczne (głównie piaski, iły i muły) przy ujściu rzeki do morza lub jeziora. Delta ma zarys zbliżony do greckiej litery Δ (stąd nazwa, użyta już w V w. p.n.e. przez Herodota na określanie delty Nilu). W przekroju podłużnym górna, nadwodna część delty jest prawie pozioma (równia deltowa), niewiele wznosi się ponad poziom zbiornika wodnego, dalej w kierunku zbiornika jej powierzchnia obniża się (skłon delty) początkowo stromo, następnie coraz łagodniej. Gromadzące się w delcie osady stanowią przeszkodę dla przepływu rzeki i powodują rozdzielanie się jej koryta na liczne ramiona (kanały rozprowadzające), często zmieniające swe położenie w obrębie równi deltowej. Delty powstają w miejscach, gdzie głębokość zbiornika wodnego przy ujściu rzeki nie jest zbyt duża, a akumulacja osadów przeważa nad niszczącą działalnością falowania i wywołanych nim prądów, a także pływów, usuwających przyniesiony przez rzekę materiał skalny. Delta powiększa się (przyrasta) głównie przez gromadzenie się osadów w górnej części jej skłonu. Tempo przyrostu delty może być różne, w skali rocznej wynosi ono np.: dla delty Missisipi 40–106 m, dla delty rzeki Kury 300 m, a dla delty górskiej rzeki Terek 500 m. W korytach kanałów rozprowadzających i w pobliżu ich ujść gromadzą się osady o najgrubszym ziarnie, na niższej części skłonu delty i na jej przedpolu (zw. prodeltą) ziarna osadów są coraz mniejsze. Ponieważ przyrost osadów delty powoduje przesuwanie się jej w stronę zbiornika wodnego, w pionowym profilu osadów deltowych najniżej występują osady drobnoziarniste (ilaste), wyżej wielkość ziaren stopniowo się zwiększa. Jest to jeden ze wskaźników pozwalających na rozróżnianie osadów deltowych powstałych w ubiegłych epokach geologicznych. Osady delty mogą osiągać znaczną miąższość w przypadku, gdy w miarę ich nagromadzania się następuje obniżanie się dna zbiornika wodnego (subsydencja); w takich utworach deltowych w przeszłości geologicznej mogło dochodzić do gromadzenia się mas substancji roślinnej, które dały początek pokładom węgla. Istniały w nich także warunki do tworzenia się złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Obszary zajmowane przez deltę mogą osiągać znaczne rozmiary, np. delta Gangesu i Brahmaputry ma ok. 100 tys. km², delta Leny 45 tys. km², delta Missisipi 32 tys. km², delta Nilu 22 tys. km², delta Wisły 1,7 tys. km². Na równiach deltowych powstają bardzo urodzajne gleby, dlatego te obszary mają duże znaczenie rolnicze, czego przykładem może być pokryty madami obszar delty Wisły (zw. Żuławami Wiślanymi) lub delty Nilu.

W 1831 r. w Paryżu było 78 łaźni. Wedle szacunkowych danych na jednego Paryżanina w 1835 r. przypadały 3–5 kąpiele rocznie. Wprowadzono też przedsiębiorstwa sprowadzające kąpiele do mieszkań — pierwsze założył Valette w 1820. Po 1850 powstały bezpłatne łaźnie i umywalnie publiczne. Po 1880 łazienki spotykane były sporadycznie w kamienicach czynszowych. Niedoścignionym wzorem stała się kabina prysznicowa w zakładach publicznych, internatach i koszarach.