(1947), poemat Czesława Miłosza, napisany w okresie jego powojennej służby dyplomatycznej w Waszyngtonie, opublikowany w tygodniku „Odrodzenie”, a następnie włączony do pierwszego tomu emigracyjnego Światło dzienne (1953). Poeta podejmuje próbę moralnej i intelektualnej diagnozy sytuacji powojennej, w której pięknym hasłom społecznym towarzyszył pozór ich urzeczywistnienia. Deklaruje heroiczną misję poety, który nie może się uchylać od obowiązku służenia prawdzie. Miłosz jednak obcy jest tradycji romantycznego pojmowania poezji jako ideału bezpośredniego wyrażania uczuć. Ucieka się raczej do poetyki ról i masek, podkreślając dystans między autorem i podmiotem lirycznym. Odnawiając dyskursywność poezji, piękno logicznego rozumowania nawiązuje do Norwida, ale jako poeta-wizjoner kontynuuje paradoksalnie Słowackiego i Mickiewicza, dla którego żywi niekłamany szacunek. W wierszach Traktatu moralnego wyczuwa się tchnienie romantycznego poematu dygresyjnego Słowackiego i epicki oddech Pana Tadeusza. Z ironią przygląda się poeta powojennej rzeczywistości, przemianom politycznym i spodziewanym ich zgubnym skutkom. Podpowiada, jak zachować godność jednostki w czasach nacisku manipulowanej masy, pełen wiary, że każdy może wywierać wpływ na bieg lawiny; a skoro tak jest, wzywa: Łagodź jej dzikość, okrucieństwo,/ Do tego też potrzebne męstwo. Traktat moralny zapowiada rychłe rozstanie Miłosza z krajem, a współziomkom nadejście Jądra ciemności — tym zaczerpniętym z Conrada tytułem określa poeta nadciągający czas zmagań ze złem.

Łąka jest pokryta zwartą roślinnością zielną złożoną z licznych (300–400) gatunków, przeważnie wieloletnich traw, roślin motylkowych, turzyc, ziół i chwastów, które tworzą różnorodne zbiorowiska w zależności od warunków siedliskowych i pratotechnicznych. Korzenie i rozłogi roślinności łąki tworzą darń, dzięki której łąka może odradzać się po każdym skoszeniu, wypasie lub spoczynku zimowym. Łąki występują najczęściej na terenach, na których ze względu na warunki wilgotnościowe i glebowe nie można uprawiać roślin jednorocznych polowych: w siedliskach mokrych lub wilgotnych, zawierających przez większą część roku 60–80% (nawet 90%) wilgoci w stosunku do całkowitej pojemności wodnej (torfowiska, murszowiska), na terenach zalewanych przez rzeki czy też okresowo suchych, gdzie niedobory wody uzupełnia się przez nawadnianie, wykorzystanie bliskiego poziomu wody gruntowej lub zasilanie wodą z terenów wyżej położonych. Łąki są bardzo zróżnicowane zarówno pod względem siedliskowo-florystycznym, jak i organizacyjno-produkcyjnym. W związku z tym opracowano kilka podziałów, np. fitosocjologiczny, bonitacyjny (w zależności od położenia użytkowania). W łąkarstwie najważniejszy jest typologiczny podział łąk, obejmujący: łąki grądowe (grąd), łąki zalewane (łęg), łąki bagienne (bielawy), łąki pobagienne (murszowiska), hale. Obszar łąk w Polsce wynosi ponad 4 mln ha, co stanowi ok. 22% użytków rolnych i 13% obszaru geograficznego kraju. Ok. 90% łąk występuje na niżu, w naturalnych obniżeniach, w pradolinach i dolinach rzecznych, smużnych, obniżeniach śródpolnych i śródleśnych, pozostałe — na pogórzu i w górach, na stokach o zróżnicowanym spadku. Łąki są rozmieszczone nierównomiernie — najwięcej jest ich na południowym wschodzie, najmniej — na terenach centralnych. Ok. 60% łąk jest użytkowanych kośnie (2–3 lub nawet 4 pokosy w roku), pozostałe — pastwiskowo. Plony siana łąkowego wahają się w granicach 0,6–15 t z ha. Łąki mają bardzo duże znaczenie produkcyjne: dostarczają przez cały rok naturalnej, wartościowej paszy objętościowej dla zwierząt (głównie przeżuwaczy). Koszt produkcji paszy z łąki jest znacznie niższy niż pasz pochodzących z uprawy polowej. Coraz bardziej docenia się znaczenie łąk w przyrodzie i ochronie środowiska (rekreacyjne, krajobrazowe, estetyczne). Łąki są środowiskiem życiowym dla wielu gatunków zwierząt i roślin, w tym także rzadkich i ginących; dostarczają cennych ziół wykorzystywanych w lecznictwie. Pełnią funkcję hydrologiczną (retencjonują wodę oraz łagodzą fale powodziowe), sanitarną i filtracyjną (utylizują i oczyszczają ścieki miejskie i gnojowicę, wychwytują i akumulują znaczne ilości szkodliwych substancji emitowanych przez zakłady przemysłowe, komunikację). Łąki chronią również tereny faliste i górzyste przed erozją, a gleby torfowe i murszowo-torfowe przed degradacją.

Pierwsze water-closed — ubikacje spłukiwane wodą — wprowadzono w 2. połowie XVIII w. w Anglii.