Jedna z najważniejszych publikacji lat 50. w drugim obiegu; studium świadomości ludzi z Europy Wschodniej, która po wojnie została wprzęgnięta w obce, narzucone reguły polityczne i poddana nowej organizacji życia ekonomicznego; głównymi elementami formalno-konstrukcyjnymi eseju są alegoria i parabola; słowa-klucze zaś zostały zaczerpnięte z różnorodnych źródeł: pigułki Murti-Binga — tabletki szczęści (Nienasycenie S.I. Witkiewicza), pojęcie Ketmanu — sztuka ukrywania prawdziwych poglądów (z islamu); zmiany, które nastąpiły w okresie powojennym, zwłaszcza mapy politycznej Europy Wschodniej i ustroju politycznego, narzucały zamieszkującym te tereny ludziom, szczególnie inteligencji, konieczność zderzenia się z zasadniczymi dylematami etycznymi, moralnymi i wyborami politycznymi, których skutki mogły być różne (obłęd, więzienie, tabletki Murti-Binga); autor ukazuje 4 studia portretów pisarzy (pod kryptonimami: Alfa, Beta, Gamma i Delta — J. Andrzejewski, T. Borowski, J. Putrament, K.I. Gałczyński), którzy uznali nowy porządek, ale po wielu skomplikowanych perypetiach światopoglądowych; 4 eseje przedstawiają złożoność indywidualnych wyborów — często tragizm zarówno jednostek, jak i całego społeczeństwa. Z.u. to próba obrony przed zniewoleniem umysłu w każdej postaci, zwłaszcza politycznymi doktrynami, obrony przed totalitaryzmem pod płaszczem demokracji

Działalność gospodarcza w lasach może mieć różną formę i różną intensywność. W skrajnym przypadku zakłada się monokultury drzew szybko rosnących (np. wierzbowe plantacje energetyczne, plantacje topolowe), z których pozyskuje się w skróconych cyklach produkcyjnych całą biomasę nadziemną, a czasem również podziemną. W takich warunkach gleba wymaga nieustannego wzbogacania w składniki pokarmowe poprzez nawożenie. Na uprawach plantacyjnych stosuje się też orkę, melioracje, cięcia pielęgnacyjne, chemiczne środki ochrony roślin itp. Mimo to ingerencja człowieka w układy leśne jest ogólnie mniejsza niż w środowisku rolniczym. Przez wiele lat w lasach gospodarczych różnych rejonów świata stosowano metody nastawione na maksymalizację produkcji drewna, co doprowadziło do uproszczenia składu gatunkowego i wiekowego drzewostanów. Często wprowadzano gatunki niedostosowane do istniejących siedlisk. Efektem była nierzadko degradacja gleb i masowe pojawy owadów liściożernych (np. brudnicy, barczatki) oraz tzw. szkodników wtórnych (np. korników, kózkowatych), zasiedlających osłabione drzewa. Usuwanie drzew obumierających i martwych (tzw. posuszu) ograniczyło występowanie wielu gatunków związanych z próchniejącym drewnem (m.in. chronionego u nas rohatyńca, czy jelonka rogacza).

W myśl idei trwałego i zrównoważonego rozwoju, funkcje środowiskowe i społeczne lasów są obecnie traktowane na równi z funkcjami produkcyjnymi. W ślad za tym wprowadza się szereg zmian zmierzających do poprawy stanu lasów (np. przez dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do warunków siedliskowych, wprowadzanie podszytów, pozostawianie drzew martwych i dziuplastych, popieranie odnowienia naturalnego, zmniejszenie wielkości zrębów, itp.).

Pierwsze water-closed — ubikacje spłukiwane wodą — wprowadzono w 2. połowie XVIII w. w Anglii.