złotnictwo

złotnictwo,

dziedzina rzemiosła artystycznego zajmująca się wytwarzaniem przedmiotów ze złota i srebra; także ogół przedmiotów wykonanych przez złotników;

w zakres złotnictwa wchodzi m.in. jubilerstwo, emalierstwo; podstawowymi technikami stosowanymi w złotnictwie są: odlewanie, kucie, repusowanie, grawerowanie, złocenie, emaliowanie, filigran i granulacja. Podlegając tym samym tendencjom artystycznym co inne gałęzie rzemiosła artystycznego, złotnictwo zachowuje swoją odrębność wynikającą ze stosowania specyficznych materiałów i technik. Początki złotnictwa sięgają neolitu; wysoki poziom osiągnęło złotnictwo w starożytnej Grecji, Rzymie i Bizancjum; złotnictwo średniowieczne rozwijało się początkowo głównie przy klasztorach i dworach panujących, od XIII w. w cechach złotniczych w miastach, z których wielkimi ośrodkami złotnictwa stawały się miasta zamożne: stolice, ośrodki handlowe, porty. W okresie nowożytnym wybitnymi ośrodkami złotnictwa były m.in.: Wenecja, Rzym, Augsburg, Norymberga, Paryż, Londyn, od XVIII w. Petersburg. Dla rozwoju złotnictwa istotne były wprowadzane w XIX w. zmiany technologiczne. W Polsce w okresie gotyku ośrodkami złotnictwa były: Kraków, Toruń, Gdańsk, które następnie rozwinęły się w okresie renesansu; w czasach baroku również Warszawa, Wilno i Lwów; w XVIII i XIX w. głównymi ośrodkami złotnictwa były: Warszawa, Lwów, Poznań i Kraków.

Helladzka maska pośmiertna, XVI w. p.n.e. — Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny

Relikwiarz hermowy św. Doroty, 1445

Budda Sakjamuni, złoty posąg w świątyni Wat Po w Bangkoku (Tajlandia)

Relikwiarz św. Floriana, patrona Polski, XIV w. — katedra na Wawelu w Krakowie

Krzyż Kazimierza Mazowieckiego utworzony z korony księcia i jego żony

Bierpfaff Johann Christian, fragment trumny króla Władysława IV Wazy, ok. 1648 — katedra na Wawelu, Kraków

Cellini Benvenuto, Solniczka Franciszka I, 1543 — Kunsthistoriches Museum, Wiedeń

Relikwiarz św. Wojciecha, katedra w Gnieźnie