wzrost
 
Encyklopedia PWN
wzrost,
biol. powiększanie się wymiarów i masy ciała osobników w ciągu ich życia (ontogeneza).
Wzrost organizmów jednokomórkowych, także grzybów typu drożdży, polega na przyroście substancji cytoplazmatycznej. U roślin, grzybów i zwierząt wzrost polega zarówno na powiększeniu się poszczególnych komórek, jak i na pomnażaniu ich liczby; wzrost oprócz zróżnicowania się komórek na tkanki jest drugim zasadniczym procesem rozwoju osobniczego. Wzrost grzybów o budowie typu strzępkowego odbywa się wyłącznie przez wydłużanie strzępek na ich wierzchołkach. Wzrost zwierząt następuje we wszystkich tkankach, choć szybkość tego procesu może być różna w rozmaitych okresach ontogenezy; jest zdeterminowany czynnikami dziedzicznymi, ale jego koniecznym warunkiem jest również spełnienie wielu okoliczności zewn. (np. odpowiednia temp., dostępność pokarmu, obecność odpowiednich substancji w środowisku itd.); jego przebieg jest kontrolowany przez hormony; istotną rolę odgrywają też witaminy. Z wiekiem, a zwłaszcza po osiągnięciu dojrzałości płciowej, wzrost ulega spowolnieniu, a wreszcie zahamowaniu. Wzrost roślin w przeciwieństwie do zwierząt może być nieograniczony (np. u drzew) w związku z istnieniem wyspecjalizowanych tkanek twórczych: pierwotnych (merystemy wierzchołkowe pędów i korzeni, merystemy interkalarne) i wtórnych (merystemy boczne: miazga łykodrzewnamiazga korkotwórcza); podziały komórek zlokalizowanych w tych tkankach mogą zachodzić przez całe życie osobnika; intensywne wydłużanie komórek potomnych wyznacza tzw. strefę intensywnego wzrostu pędów i korzeni; dojrzałe, wyspecjalizowane komórki roślinne zawierające jądro i cytoplazmę, mogą zostać pobudzone do podziałów i wzrostu, o ile przejdą proces odróżnicowania; procesy wzrostu roślin są uwarunkowane dostarczaniem roślinie substancji odżywczych i kontrolowane przez fitohormony.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia