wybory parlamentarne 1989 w Polsce

wybory parlamentarne 1989 w Polsce,

przeprowadzone na skutek ustaleń pomiędzy opozycją związaną z Solidarnością i stroną partyjno-rządową podczas obrad Okrągłego Stołu

rząd zgodził się przyjąć kontrakt polityczny zakładający wybory wg nie w pełni demokratycznej ordynacji wyborczej: 65% mandatów zostało zagwarantowane dla PZPR oraz jej sojuszników politycznych: ZSL, SD, Stowarzyszenia „Pax”, PZKS oraz ChSS; 35% przeznaczono dla kandydatów bezpartyjnych, co umożliwiło opozycji solidarnościowej start w wyborach; ustępstwem na rzecz opozycji było utworzenie wybieranego w całkowicie wolnych wyborach 100-osobowego senatu; ważnym elementem kampanii wyborczej były wspólne zdjęcia kandydatów opozycji z przewodniczącym NSZZ „Solidarność” L. Wałęsą; I tura wyborów 4 VI przyniosła 160 miejsc w sejmie i 92 w senacie kandydatom Komitetu Obywatelskiego przy L. Wałęsie; do sejmu weszła również pewna część kandydatów z list utworzonych przez władze, nieoficjalnie popieranych przez opozycję; II tura 18 VI przyniosła opozycji kolejne miejsca w sejmie (całe 35%) oraz dalszych 7 (łącznie 99) w senacie; z listy krajowej zawierającej najważniejsze nazwiska osób popieranych przez władze PRL, ponad 50% głosów uzyskali tylko M. Kozakiewicz i A. Zieliński; frekwencja wyborcza wynosiła 62%. Wybory te zapoczątkowały proces transformacji ustrojowej w Polsce; były krytykowane szczególnie przez ugrupowania opozycyjne skłócone z działaczami skupionymi wokół Wałęsy (np. KPN), które nie zdołały wprowadzić swoich przedstawicieli do parlamentu.