wojny perskie
 
Encyklopedia PWN
wojny perskie,
w węższym znaczeniu 2 wyprawy perskie na Grecję (490, 480–479 p.n.e.), w szerszym — epoka historyczna obejmująca 1. połowę V w. p.n.e. naznaczona serią konfliktów między światem greckim a imperium perskim.
początek dało im powstanie Greków małoazjatyckich, głównie Jonów, stąd zwane jońskim (500–494), pod przewodnictwem Miletu; powstańcy zdobyli Sardes, lecz zostali zmuszeni do odwrotu; fakt ten, jak również klęska floty u wyspy Lade położyły kres powstania. W odwet, m.in. za pomoc udzieloną powstańcom, ruszyła na Grecję wyprawa perska pod wodzą Mardoniusza (492), zakończona rozbiciem się floty perskiej podczas burzy u przylądka Atos i ciężkimi stratami wojsk lądowych Traków. W wyprawie morskiej Datysa i Artaferenesa (490) Persowie ponieśli klęskę pod Maratonem. Ateny w przewidywaniu dalszych walk powiększyły flotę i zbudowały port w Pireusie; powstał obronny Związek Panhelleński, który Sparcie powierzył dowództwo na lądzie i morzu. Podczas wielkiej wyprawy Kserksesa I lądem i morzem (480–479) Persowie odnieśli zwycięstwo pod Termopilami, a następnie ponieśli druzgocącą klęskę pod Salaminą (Kserkses I zarządził po niej odwrót) oraz 479 pod Platejami i u przylądka Mykale. Wyniki wojen perskich: uzyskanie przez Greków dostępu do Morza Czarnego, powstanie Ateńskiego Związku Morskiego (I), kontynuującego wojnę z Persją, która zakończyła się ostatecznie tzw. pokojem Kaliasza (449) — Persja zrzekła się hegemonii na Morzu Egejskim i uznała niezależność miast greckich w Azji Mniejszej. Historykiem wojen perskich był Herodot.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia