wojna wietnamska

wojna wietnamska 1965–73,

zaangażowanie militarne USA w obronę Wietnamu Południowego przed inwazją Wietnamu Północnego (DRW), wspieranego przez państwa komunistyczne.

W końcu lat 50. XX w. zaczęła działać w Wietnamie Południowym, kierowana z DRW, partyzantka komunistyczna (Vietcong); przyczyniło się to do zwiększenia pomocy amerykanskiej dla Wietnamu Południowego, 1964 zaczęły się pierwsze amerykańskie bombardowania lotnicze Wietnamu Północnego; od 1965 armia USA prowadziła w Wietnamie Południowym działania wojenne przeciwko Vietcongowi, wzrastała liczebność kontyngentu amerykańskiego (XII 1968 — 540 tys. żołnierzy); przeciągające się walki przeciwko siłom komunistycznym nie przyniosły zdecydowanych rozstrzygnięć; 30 I 1968 oddziały komunistyczne przeprowadziły zmasowane ataki na wojska amerykańskie i południowowietnamskie, zwane ofensywą Tet; V 1968 rozpoczęły się negocjacje amerykańsko-północnowietnamskie w Paryżu; w USA narastał ruch przeciwko wojnie (m.in. po ujawnieniu masakry w My Lai); mimo rozpoczętej 1969 stopniowej ewakuacji, wojska amerykańskie nadal prowadziły intensywne działania wojenne; IV–VI 1970, posiłkowane przez oddziały południowowietnamskie, dokonały inwazji na bazy zaopatrzeniowe Vietcongu w Kambodży, a I–III 1971 — w Laosie; kilkakrotnie zawieszane rokowania w Paryżu doprowadziły I 1973 do podpisania układów paryskich, przewidywały m.in. wycofanie wojsk amerykańskich i północnowietnamskich z Wietnamu Południowego oraz prawo tamtejszego społeczeństwa do zdecydowania o przyszłości swojego kraju; wojska amerykańskie wycofały się do końca III 1973; podjęta na początku 1975, wbrew układom paryskim, ofensywa Vietcongu i armii DRW doprowadziła w końcu kwietnia do opanowania Wietnamu Południowego i narzucenia mu ustroju komunistycznego.