węgla tlenki

węgla tlenki,

związki chemiczne węgla i tlenu:

1) tlenek węgla(II), CO, tlenek węgla, potocznie czad, bezbarwny, bezwonny, palny gaz, słabo rozpuszczalne w wodzie; z powietrzem tworzy mieszaninę wybuchową; z chlorem tworzy fosgen, z metalami — karbonylki; wdychanie CO powoduje śmierć (gaz ten łączy się z hemoglobiną krwi, uniemożliwiając przyłączanie przez nią tlenu); tworzy się w wyniku niecałkowitego spalania węgla lub redukcji ditlenku węgla; stosowany głównie jako składnik gazu syntezowego, wodnego, generatorowego, jako reduktor i do otrzymywania karbonylków;

2) tlenek węgla(IV), CO₂, ditlenek węgla, dwutlenek węgla, bezbarwny, bezwonny, niepalny gaz; zestalony sublimuje; rozpuszczalne w wodzie; bezwodnik kwasu węglowego; mało aktywny chemicznie; z mocnymi zasadami tworzy węglany, z amoniakiem — mocznik; występuje w atmosferze i hydrosferze, obecność CO₂ w powietrzu odgrywa istotną rolę w utrzymywaniu temperatury na powierzchni Ziemi oraz atmosfery ziemskiej (efekt cieplarniany); stanowi produkt przemiany materii (wydychany przez zwierzęta, asymilowany przez rośliny); powstaje w wyniku całkowitego spalania węgla lub rozkładu węglanów; stosowany do wyrobu napojów musujących, napełniania gaśnic przeciwpożarowych, do produkcji sadzy; stały CO₂ pod nazwą suchy lód jest używany w chłodnictwie;

3) ditlenek triwęgla, C₃O₂, bezbarwny, trujący gaz o ostrym zapachu; ulega polimeryzacji; w powietrzu pali się, tworząc CO₂; produkt odwodnienia kwasu malonowego; nie znalazł praktycznego zastosowania.