ubóstwo,
zjawisko społeczne polegające na braku dostatecznych środków materialnych do zaspokajania potrzeb życiowych jednostki lub rodziny.
ubóstwo
Encyklopedia PWN
W nauce i polityce interpretacja pojęcia „ubóstwo” jest uwarunkowana różnymi postawami aksjologicznymi. Spór dotyczy zarówno istoty ubóstwa (ubóstwo absolutne i względne), jego kryteriów i mierników (poziom dochodów, poziom i struktura wydatków, minimum biologiczne, minimum socjalne, subiektywne poczucie ubóstwa), przyczyn ubóstwa (cechy systemu społeczno-gospodarczego, zachowania i postawy ubogich), jak i sposobów walki z ubóstwem, zwłaszcza roli państwa, samopomocy i solidarności społecznej oraz samoodpowiedzialności jednostki. Ubóstwo może przybierać różne, stopniowalne postaci: niedostatku, biedy, nędzy, które wzajemnie się warunkują i powodują różne skutki społeczne — od poczucia bezradności i utraty motywacji do działania, przez choroby, wykluczenie społeczne do, w skrajnych przypadkach, śmierci.
Większość państw prowadzi świadomą, planową działalność w zakresie zabezpieczenia społecznego, pomocy najuboższym i zwalczania ubóstwa, co znajduje wyraz w konstrukcji budżetu, planowaniu wydatków na pomoc społeczną. Badania na temat ubóstwa, dochodów, kosztów utrzymania, bezrobocia, minimum socjalnego przedsięwzięto już w końcu XIX w., a ich prekursorami byli Ch. Booth (pierwsze 1889–91) oraz B.S. Rowntree (1901). Obecnie tego typu badania są prowadzone w większości państw świata. W Polsce od lat 70. XX w. określa się tzw. linię ubóstwa mierzoną wielkością minimum socjalnego.
