terapsydy
 
Encyklopedia PWN
terapsydy, Therapsida,
rząd zaawansowanych gadów ssakokształtnych (synapsydy), w ujęciu uwzględniającym odległe ewolucyjnie pokrewieństwa (kladystycznym) obejmujący oprócz wymarłych form permsko-triasowych także wywodzące się z nich ssaki;
pochodzą od pelikozaurów; zarówno formy roślinożerne (tradycyjnie zw. Anomodontia), jak i drapieżne (Theriodontia), o masywnych czaszkach z dużymi oknami skroniowymi (wskazującymi na zwiększenie rozmiarów mięśni podnoszących żuchwę), zróżnicowanym uzębieniu; kończyny mniej lub bardziej wyprostowane, ustawione pod ciałem zwierzęcia, a nie na boki jak u innych gadów; niektóre terapsydy były prawdopodobnie stałocieplne i pokryte sierścią; pojawiły się w połowie permu i b. szybko uległy silnemu zróżnicowaniu, wymarły pod koniec triasu, tylko bardzo nieliczne żyły w jurze; znane ze wszystkich kontynentów, najliczniej spotykane we wschodniej Afryce, Europie i Ameryce Północnej; wyróżnia się wiele grup, m.in.: dinocefale, dicynodonty, gorgonopsy oraz terocefale i cynodonty.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia