tajne stowarzyszenia,
etnol. organizacje o charakterze rytualno-kultowo-leczniczym, przeważnie męskie, zw. także tajnymi związkami lub bractwami, istniejące w wielu tzw. tradycyjnych społeczeństwach typu prostego, opartych na więzach rodowo-plemiennych;
tajne stowarzyszenia
Encyklopedia PWN
cechami tajnych stowarzyszeń są elitaryzm, silne poczucie solidarności, wyraźne podkreślenie podziału na czł. i ludzi z zewnątrz oraz utrzymywanie w ścisłej tajemnicy rytuałów, reguł rządzących organizacją, wspólnie podzielanych idei (mitów), obwarowane surowymi sankcjami wobec tych, którzy naruszają tajemnicę stowarzyszenia. Tajne stowarzyszenia są z reguły organizacjami hierarchicznymi o rozbudowanym systemie stopni i rang. Ważną rolę odgrywają w nich: mit założycielski, odwołujący się do sakralnych, legendarnych czy hist. fundatorów, oraz rytuały inicjacji. Są one dla wstępujących do związku formą obrzędów przejścia, w czasie których następuje zwykle symbol. śmierć i pożegnanie z dotychczasowym życiem oraz akt ponownych „narodzin”, dający wstępującemu status „nowego” człowieka.
