święty
 
Encyklopedia PWN
święty,
pierwotne określenie bóstwa, a także rzeczy i osób mu bliskich;
w chrześcijaństwie w szczególności określenie człowieka uznanego za wzór (doskonałego) pod względem rel.-moralnym; osoba zbawiona (zbawienie); uroczysty akt uznania chrześcijanina za świętego nazywa się kanonizacją, poprzedza ją zwykle beatyfikacja.
W Starym Testamencie święty to każdy wybrany przez Boga i dla Boga człowiek, święte jest wszystko to, co zostało poświęcone Bogu (ofiary, dary, kapłani), przydomek święty nosi również Izrael jako naród wybrany; w Nowym Testamencie święty jest przede wszystkim Jezus, św. Paweł nazywa chrześcijan „świętymi” z racji świętości Boga, z którym łączy ich ścisła więź. Od początku istnienia Kościół oddawał rel. cześć apostołom, zał. pierwszych gmin chrześc., anachoretom, mnichom, męczennikom za wiarę, ludziom wyjątkowo pobożnym, zał. bractw rel. i zakonów; od IV w. przyznaje się tytuł świętego (świętej) osobom indywidualnym; w średniowieczu kult świętych uległ deformacjom (większą czcią darzono świętych niż Boga, kupczono relikwiami, którym przypisywano magiczną moc); kult świętych, który odrzuciła reformacja, został pogłębiony teol. przez sobór trydencki; kult ten opiera się na wierze w święte obcowanie, wg której żyjący na ziemi ochrzczeni ludzie są złączeni ze świętymi w niebie oraz z duszami cierpiącymi w czyśćcu; święty stanowi rel. model osobowy, jest orędownikiem ludzi u Boga, patronem zawodów (św. Łukasz — lekarzy), miast (św. Tomasz Apostoł — Zamościa), krajów (św. Stanisław oraz św. Wojciech — Polski), kontynentów (św. Benedykt oraz św. Cyryl i Metody — Europy). Historią życia i dziejami kultu świętych zajmuje się hagiografia; pojęcie święty jest także znane w niektórych religiach niechrześcijańskich.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia