spirytyzm

spirytyzm

[łac.],

wiara w możliwość nawiązywania kontaktu z duchami osób zmarłych za pośrednictwem mediów (medium) podczas tzw. seansów spirytystycznych, na których demonstruje się działanie zjawisk paranormalnych (zwłaszcza telepatii i telekinezy).

W czasach nowożytnych spirytyzm jako ruch został zapoczątkowany w USA w poł. XIX w. w następstwie upowszechnienia relacji sióstr M. i K. Fox o ich kontaktach z duchami; pierwszy tzw. Kościół spirytystyczny zał. A. Jackson (1826–1910); w Europie istniały 2 odmiany spirytyzmu: anglosaska, nawiązująca do objawień E. Swedenborga, i rom., ukształtowana przez A. Kardeca (1804–69), nawiązująca do teorii reinkarnacji; z czasem spirytyzm nabrał cech zorganizowanej religii z rytuałami, miejscami kultu i kapłanami; elementy spirytyzmu są obecne w praktykach pewnych wyznań chrześc.; w chrześcijaństwie spirytyzm był potępiany od samego początku (m.in. przez Ojców Kościoła), współcześnie jest odrzucany przez wszystkie gł. Kościoły: katol., prawosł. i protestanckie.