sejsmiczne fale

sejsmiczne fale,

rozchodzące się we wnętrzu Ziemi fale sprężyste, wywołane na ogół trzęsieniami ziemi, wybuchami wulkanów, a także sztucznie generowane.

Najważniejsze rodzaje fal sejsmicznych to: fale podłużne P (łacińskie primae — pierwsze, ponieważ ich prędkość jest największa i przychodzą do stacji sejsmologicznej jako pierwsze), fale poprzeczne S (łacińskie secundae — drugie) i fale powierzchniowe. Fale P i S rozchodzą się poprzez wnętrze Ziemi, fale powierzchniowe — wzdłuż powierzchni Ziemi. Fale S nie rozchodzą się w cieczach i dlatego nie przenikają przez płynne, zewnętrzne jądro Ziemi. Przy przejściu przez granicę 2 ośrodków o różnych właściwościach sprężystych padające fale P lub S ulegają odbiciu i załamaniu, przy czym odbiciu i załamaniu zarówno fal P, jak i S, towarzyszy powstanie odbitych i załamanych fal P i S. Prędkości fal P i S zależą od wielkości parametrów sprężystych ośrodka i, w związku ze zmianą tych parametrów wewnątrz Ziemi, prędkości fal P i S zmieniają się w znacznych granicach, szczególnie wraz ze wzrostem głębokości (zmiany w kierunku poziomym są dużo mniejsze). Obserwacje rozchodzenia się fal P i S pozwoliły na określenie rozkładu prędkości tych fal we wnętrzu Ziemi i zbudowanie modelu wnętrza Ziemi. Fale powierzchniowe (fale Rayleigha i Love’a) mają długie okresy i znaczne amplitudy, przy czym amplituda drgań maleje wraz ze wzrostem głębokości. Obserwacje fal powierzchniowych dostarczają danych o budowie wnętrza Ziemi wzdłuż drogi tych fal, do głębokości ok. 1/3 długości fali (z badań fal o długości 300 km można wnioskować o budowie Ziemi na głębokości ok. 100 km). Analiza przebiegu fal sejsmicznych, wykorzystująca ich zapisy instrumentalne (sejsmogramy, akcelerogramy), jest podstawowym zadaniem sejsmologii.