samolotowy sport
 
Encyklopedia PWN
samolotowy sport,
dyscyplina lotnictwa sport.;
wykonywanie na sport. samolotach lotów połączonych z próbami sprawności pilotażowej i nawigacyjnej oraz akrobacji lotniczej; obejmuje różne konkurencje, podzielone na grupy i kategorie w zależności od rodzaju napędu samolotu, konstrukcji, ciężaru i in.; historia sportu samolotowego datuje się od pierwszych lotów (1903) Amerykanów — braci W. i O. Wright (na odległość ok. 300 m) na skonstruowanym przez siebie samolocie z silnikiem benzynowym; 1905 została zał. w Paryżu Międzynar. Federacja Lotnicza; w Europie pierwsze udane loty odbyły się we Francji, m.in. (1906) Francuz A. Santos-Dumont (220 m); pierwsze międzynar. zawody — w formie wyścigów samolotowych — rozegrano (1909) w Reims; w tym też roku Francuz L. Blériot pierwszym lotem nad cieśn. La Manche zapoczątkował pionierskie loty nad morzami i kontynentami; do rekordowych zaliczono m.in.: 1910 przelot Peruwiańczyka G. Chaveza nad Alpami, 1913 Francuza R. Garrosa — nad M. Śródziemnym, 1914 Polaka J. Nagórskiego — nad Arktyką; 1929–34 najgłośniejszymi zawodami był Challenge Internationale des Avions de Tourisme, 2-krotnie zwyciężyli Polacy (challenge, 3); od 1975 są organizowane mistrzostwa świata w lataniu precyzyjnym, a od 1976 — rajdowo-nawigacyjne. W Polsce pierwsze zawody samolotowe odbyły się w 1919 w Poznaniu; tam też, w tym samym roku, został zał. pierwszy aeroklub pol.; 1927–39 organizowano m.in. Krajowe Zawody Lotn.; po II wojnie świat. pierwsze zawody odbyły się 1946; od 1954 są organizowane mistrzostwa Polski (od 1969 jako rajdowo-nawigacyjne); pol. lotnicy uczestniczyli m.in. w wielkich przelotach kontynent. i nad morzami oraz w wielu prestiżowych zawodach, zdobywając czołowe miejsca; 1956–64 A. Abłamowicz i L. Natkaniec wielokrotnie bili rekordy świata w wysokości, odległości i prędkości; wielokrotnie zdobywali medale na międzynar. imprezach sport. rangi mistrzowskiej oraz bili rekordy świata w wysokości, odległości i prędkości; do najbardziej utytułowanych pol. pilotów sport. należą: Z. Chrząszcz, J. Darocha, W. Nycz, W. Skalik, W. Wieczorek.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Wright Wilbur przy sterach swego samolotu (1908) fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia