przedrzymski okres

przedrzymski okres,

w archeologii nazwa okresu chronologii względnej, przyjętego dla kultur archeol. północnej części środkowej Europy i Skandynawii, w przybliżeniu odpowiadającego okresowi lateńskiemu na obszarach objętych cywilizacją celtycką;

zawarty między ok. 400 p.n.e. a początkami n.e.; wyróżnia się 2 gł. fazy o.p., których cezurę stanowi przeł. III i II w. p.n.e.; w starszym o.p. przeżywają się kultury archeol. tkwiące w lokalnych tradycjach wczesnej epoki żelaza; w młodszym o.p. dokonał się proces latenizacji, unifikacji kulturowej północnej części środkowej Europy, powstały nowe kultury archeol.: Poieneşti-Łukaszówka, przeworska, oksywska, zarubieniecka, kultury już istniejące ulegały silnym przobrażeniom; zjawiska te są wiązane z rozpoczynającą się u schyłku III w. p.n.e. ekspansją plemion germańskich — Bastarnów i Skirów, a także Cymbrów, Teutonów i Swewów; w o.p. nastąpiło upowszechnienie produkcji żelaza i wpływów cywilizacji śródziemnomor. — za pośrednictwem Celtów.