pryncypat
 
Encyklopedia PWN
pryncypat
[łac. principatus ‘pierwsze miejsce’, ‘władza najwyższa’],
w historiografii polskiej określenie formy władzy zwierzchniej princepsa (łac. władca) — jednego z członków dynastii Piastów od 1138 do 1202–27;
W Polsce, forma władzy zapoczątkowana 1138 testamentem Bolesława III Krzywoustego, w myśl którego najstarszy z rodziny panującej (senior) miał władać dzielnicą krakowską i sprawować władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami (juniorami); zasadę senioratu naruszono 1146 przez wygnanie Władysława II Wygnańca oraz 1177, gdy możni małopolscy powołali na księcia zwierzchniego najmłodszego syna Bolesława Krzywoustego, Kazimierza II Sprawiedliwego, usuwając kolejnego seniora, Mieszka III Starego; zasada pryncypatu została ponownie naruszona 1194 wraz z przekazaniem Krakowa przez Kazimierza Sprawiedliwego synowi Leszkowi Białemu, zanikła po jego śmierci 1227; mimo to utrzymała się stołeczna rola Krakowa, co było powodem walk książąt piastowskich o jego opanowanie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia