proteasomy

proteasomy

[gr.],

struktury występujące w komórkach pro- i eukariotycznych w postaci dużych kompleksów enzymatycznych, stanowiących pozalizosomowy proteolityczny system służący do degradacji zbędnych lub uszkodzonych białek;

pojedynczy proteosom ma ksztalt pustego cylindra o średnicy 11 nm i dł. do 15 nm, składającego się z 4 ułożonych w stos pierścieni zbud. z podjednostek białkowych; miejsca aktywne proteaz (endopeptydaz) są zlokalizowane we wnętrzu proteosomu; każdy z końców proteosomu jest zamknięty przez duży kompleks białkowy zawierający ATPazę oraz białka służące do rozpoznania białek mających ulec proteolizie, a następnie kierowania ich do wnętrza proteosomu (gdzie są rozkładane do niewielkich peptydów uwalnianych do cytozolu); warunkiem degradacji białek przez proteosom jest specyficzne ich oznakowanie, polegajace na przyłączeniu do mającego ulec proteolizie białka czasteczek białka ubikwityny (proces ubikwitynacji).