prawo konstytucyjne
 
Encyklopedia PWN
prawo konstytucyjne, prawo państwowe,
dział prawa regulujący gł. instytucje ustrojowe państwa, zwłaszcza określający: 1) podstawowe zasady wyznaczające aksjologiczną i normatywną podstawę dla pozostałych unormowań; 2) terytorialną strukturę państwa, zadania i kompetencje poszczególnych szczebli tej struktury (rozbudowane w państwach złożonych, zwłaszcza federacjach); 3) sytuację prawną jednostki, zwłaszcza jej prawa, wolności i obowiązki w stosunkach z władzą publiczną; 4) system organów władzy publicznej, sposób ich powoływania (tu odrębną gałąź tworzy prawo wyborcze), ich kompetencje i zasady funkcjonowania.
Terminu prawo konstytucyjne używa się ob. w Polsce w nawiązaniu do terminologii przyjętej tradycyjnie w krajach rom. i anglosaskich, w tradycji niem. (a także ros. i sow.) ten dział prawa nosi nazwę prawa państw., jest również znany termin prawo polityczne. Do wyodrębnienia prawa konstytucyjnego przyczyniły się w sposób zasadniczy podstawowe akty prawne: Bill of Rights (1689), Act of Settlement (1701), Deklaracja praw człowieka i obywatela (1789), konstytucje z okresu rewolucji fr. 1789–99, Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776) i konstytucja Stanów Zjedn. (1787). Przedstawicielami nauki prawo konstytucyjne byli: J. Locke, Ch. Montesquieu, J.J. Rousseau. Prawo konstytucyjne wyodrębniło się jako osobna dyscyplina nauk. w XIX w.; przedmiotem nauki prawo konstytucyjne są normy tej dziedziny prawa oraz instytucje ustroju polit. danego państwa. Do wybitnych przedstawicieli pol. nauki prawa konstytucyjnego należą: S. Starzyński, W.L. Jaworski, W. Komarnicki, Z. Cybichowski i A. Peretiatkowicz, K. Grzybowski, S. Rozmaryna, W. Zakrzewski.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia