prawa kardynalne,
w Polsce w XVII i XVIII w. podstawowe zasady ustroju państwa, nadrzędne wobec innych ustaw i zasadniczo niezmienne;
prawa kardynalne
Encyklopedia PWN
w XVII w. prawami kardynalnymi określano artykuły henrykowskie (1573), pacta conventa, wolną elekcję, liberum veto, neminem captivabimus. Prawa kardynalne uchwalono po raz pierwszy jako odrębną ustawę na sejmie 1768, rozszerzono i poddano gwarancjom państw rozbiorczych 1775; utrwalały one dominację w państwie szlachty, a zwłaszcza magnatów, oraz znacznie ograniczały możliwość wprowadzenia reform ustrojowych; w okresie Sejmu Czteroletniego jako ustawę regulującą ustrój uchwalono je 1789 i 1790, następnie wydano Ustawę rządową 1791 (Konstytucja 3 maja); po upadku reform Sejmu Czteroletniego sejm w Grodnie 1793 uchwalił prawa kardynalne w wersji zbliżonej do wersji z 1775.
