pokwitanie

pokwitanie,

okres dojrzewania płciowego;

sterowane przez podwzgórze i gruczoły wydzielania wewn., gł. przez przysadkę, jajniki, jądra i nadnercza, doprowadza do pełnego zróżnicowania płci i wystąpienia popędu płciowego; końcowy etap różnicowania płci; zmianom w układzie płciowym towarzyszy przyspieszenie wzrostu, zwiększanie się masy ciała i masy kostnej. U dziewcząt rozpoczyna się zwykle w wieku 9–12 lat; następuje wzmożone wydzielanie gonadotropin, pod wpływem których jajniki powiększają się i wytwarzają hormony płciowe — estrogeny i progesteron, a także hormony typu androgenów; wzmaga się również wydzielanie androgenów nadnerczowych (u obu płci); rozwijają się charakterystyczne cechy płciowe: gruczoły sutkowe, owłosienie łonowe i pachowe, powiększają się rozmiary macicy; przełomowym objawem jest pojawienie się pierwszej miesiączki (menarche); regularny cykl miesiączkowy, z jajeczkowaniem, kształtuje się w końcowej fazie p., po ok. 2 latach jego trwania. U chłopców pokwitanie rozpoczyna się ok. 2 lata później niż u dziewcząt; zwiększa się wydzielanie testosteronu przez jądra; androgeny pobudzają rozwój kości i mięśni decydujący o męskiej sylwetce ciała; powiększa się prącie i moszna, rozwija się męski typ owłosienia, zaczynają występować wytryski nasienia, dochodzi do mutacji głosu.