platonizm
 
Encyklopedia PWN
platonizm
filoz.:
1) Doktryna filoz. Platona.
2) Ogólna nazwa kierunków myślowych opartych na tej doktrynie; w każdej wersji platonizm charakteryzuje się: w ontologii i teorii poznania idealizmem, w samej zaś teorii poznania — racjonalizmem uniezależniającym intelekt od zmysłów, w antropologii filoz. — spirytualistycznym monizmem lub radykalnym dualizmem, w etyce — ujmowaniem cnót jako samodzielnych wzorów (idei), nazywanych niekiedy wartościami, w metodologii — przewagą porównywania (dialektyka) i wartościowania (aksjologia) nad identyfikacją. Platonizm rozwijał się początkowo w Akademii Platońskiej, gdzie uległ wpływowi doktryn pitagorejczykówsceptyków; w dziele Plotyna i jego następców platonizm został przekształcony w duchu emanacjonizmu i gradualizmu (neoplatonizm); w tej wersji oddziałał na teologię Ojców Kościoła, m.in. św. Augustyna, a przez ich autorytet został wprowadzony do średniow. myśli chrześc. (szkoła chartryjska); platonizm w kompilacji z arystotelizmem wpłynął również na arabską filozofię średniowieczną; nawrót do klas. platonizmu nastąpił w Akad. Florenckiej (XV w.); współcześnie do wątków platonizmu nawiązała szkoła marburska neokantyzmu i fenomenologia, a także niektórzy teoretycy podstaw logiki i matematyki.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia