pieśń
 
Encyklopedia PWN
pieśń,
muz. utwór wokalny, na ogół do tekstu lirycznego, solowy lub chóralny, wykonywany: a) z towarzyszeniem instrumentu solo, zwykle strunowego, np. w staroż. Grecji z akompaniamentem liry, kitary, w czasach nowoż. gitary, od końca XVIII w. najczęściej fortepianu (p. na głos męski lub żeński, także duety, tercety itd., niektóre p. chóralne); b) z towarzyszeniem kameralnego zespołu instrumentalnego; c) z towarzyszeniem orkiestry (p. orkiestrowe, symfoniczne); d) a cappella (p. powszechne, p. chóralne).
(pieśń chóralna i zespołowa, także a capella). Pieśń rozwinęła się w średniowieczu w twórczości trubadurów i truwerów (ballada, rondo, virelai, madrygał) początkowo w postaci 1-głosowej, potem także wielogłosowej (G. de Machault); w 2. poł. XV w. i w XVI w. pojawiły się nowe typy pieśni: frottola, villanella, oda, sonet, chanson, villancico. W XVIII w. powstała pieśń z akompaniamentem fortepianu (J.F. Reichardt, K.F. Zelter, J.R. Zumsteeg, W.A. Mozart), która dała podstawę do rozwoju romant. pieśni solowej (F. Schubert, R. Schumann, J. Brahms, H. Wolf, G. Mahler, w Polsce F. Chopin i S. Moniuszko, do których nawiązali W. Żeleński, Z. Noskowski, E. Pankiewicz, w Rosji M. Musorgski, P. Czajkowski); w XX w. gat. pieśni uprawiali m.in. C. Debussy, M. Ravel, A. Schönberg, A. Berg; z kompozytorów pol. — M. Karłowicz, K. Szymanowski, S. Wiechowicz (pieśni chóralne) i in.
Bibliografia
J. CHOMIŃSKI, K. WILKOWSKA-CHOMIŃSKA Formy muzyczne, t. 3: Pieśń, Kraków 1974.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Paderewski Ignacy Jan, Sześć Pieśni do słów Adama Mickiewicza, Berlin-Poznań 1894 — Biblioteka Narodowa w Warszawie.fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia