patriotyczne stronnictwo
 
Encyklopedia PWN
patriotyczne stronnictwo,
nieformalne ugrupowanie polit. w okresie Sejmu Czteroletniego 1788–92, stronnictwo patriotyczne.
Skupiało grupę postępowych działaczy, zmierzających do przeprowadzenia reform polit. i społ., obrony i umocnienia zagrożonej niepodległości kraju; dążyło do zniesienia Rady Nieustającej i powiększenia armii oraz uniezależnienia kraju od Rosji. Prawicę reprezentowała grupa postępowych magnatów (z A.K. Czartoryskim) szukająca oparcia w Prusach, wysuwająca hasło walki z królem; centrum (m.in. S. Małachowski) dążyło do ugody z królem; lewica (Kuźnica Kołłątajowska) liczyła na poparcie burżuazji i mieszczaństwa warsz.; 1790 do obozu reform przystąpił Stanisław August Poniatowski wraz z większością własnego ugrupowania. stronnictwo patriotyczne doprowadziło do uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791, a następnie utworzyło Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej, w celu obrony reform już uchwalonych i przeprowadzenia dalszych (m.in. reform ekon.). Po wojnie ros.-pol. 1792 stronnictwo patriotyczne rozpadło się; czołowi przywódcy (H. Kołłątaj, I. Potocki, Małachowski) udali się na emigrację, gdzie zaczęli przygotowywać powstanie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia