ochrona atmosfery
 
Encyklopedia PWN
ochrona atmosfery,
ograniczanie ilości lub usuwanie substancji wprowadzanych do powietrza atmosferycznego (emisja zanieczyszczeń) przez zakłady produkcyjne i usługowe, pojazdy mechaniczne, hałdy, wysypiska i in. źródła zanieczyszczeń oraz zapobieganie przekraczaniu w powietrzu atmosferycznym dopuszczalnych stężeń substancji zanieczyszczających (imisja zanieczyszczeń).
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł antropogenicznych uzyskuje się w wyniku: 1) wzbogacania paliw, np. odsiarczanie węgli energetycznych, 2) zmiany stosowanych surowców, np. spalania paliw o wyższej jakości w okresie niekorzystnych warunków meteorologicznych, 3) zmiany procesów technologicznych, 4) hermetyzacji procesów technologicznych i oczyszczania gazów odlotowych, 5) oczyszczania gazów spalinowych, m.in. odpylania i odsiarczania spalin, 6) utylizacji odpadów przemysłowych i komunalnych, 7) wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii, np. energii słonecznej, energii wiatru.
Do oczyszczania gazów z substancji toksycznych lub uciążliwych dla środowiska (pyłów, związków siarki i azotu oraz węglowodorów, substancji zapachowych) wykorzystuje się różne procesy mechaniczne, fizyczne, chemiczne lub biochemiczne, najczęściej: filtrację, absorpcję w cieczach, adsorpcję na ciałach stałych, chemiczne przemiany gazów w inne, mniej uciążliwe substancje.
Ograniczenie emisji pyłów następuje przez zmniejszenie ilości pyłów powstających w procesie technologicznym, zwiększenie wielkości cząstek pyłu, hermetyzację procesów pyłotwórczych i stosowanie wysokosprawnych urządzeń odpylających. Urządzenie odpylające składa się z odpylacza, w którym następuje wydzielenie ziaren pyłu z gazu, oraz urządzeń pomocniczych. Odsiarczanie spalin i gazów odlotowych ma na celu ograniczenie emisji do atmosfery tlenków siarki powstających w procesach energetycznego spalania paliw i procesach technologicznych. Metody odsiarczania wykorzystują procesy absorpcji w roztworach (odsiarczanie mokre) i adsorpcji (odsiarczanie suche); jako adsorbenty mogą być stosowane m.in. tlenki wapnia i magnezu, węglany, węgiel aktywowany; jako absorbenty wykorzystuje się zwykle roztwory zasadowe. W celu utlenienia związków siarki stosuje się także metody katalityczne. Aby usunąć z gazów odlotowych związki organiczne, stosuje się następujące metody: adsorpcję, np. na węglu aktywowanym, dopalanie termiczne lub katalityczne, absorpcję w roztworach lub biofiltrację. Wszystkie te metody, jak również utlenianie w wyniku ozonowania lub chlorowania, są jednocześnie metodami dezodoryzacji gazów odlotowych, czyli usuwania z nich substancji zapachowych.
Oceny i doboru metody oczyszczania zanieczyszczonych gazów dokonuje się na podstawie kilku kryteriów, jak: niezawodność, wielkość kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, stopień redukcji zanieczyszczeń. Z punktu widzenia ochrony środowiska ważnym zagadnieniem jest końcowa postać fizyczna i chemiczna zatrzymanego zanieczyszczenia — w najlepszym przypadku może to być surowiec do dalszych procesów technologicznych, np. siarka z instalacji odsiarczających, w najgorszym — ciekły lub stały odpad uciążliwy dla środowiska. Stopień redukcji zanieczyszczeń, tj. sprawność lub skuteczność oczyszczania gazu w prawidłowo eksploatowanych urządzeniach oczyszczających wynosi 90–99,5%.
Ochrona atmosfery na terenach zamieszkanych i specjalnie chronionych można realizować również przez właściwą lokalizację zakładów przemysłowych oraz ochronę bierną, np. w formie izolacyjnych pasów zieleni. 3 XI 1979 w Genewie 35 krajów (w tym Polska) podpisało Konwencję o Transgranicznym Zanieczyszczeniu Powietrza, której sygnatariusze powinni ograniczać ilość i zasięg rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia