morfogeneza

morfogeneza

[gr. morphḗ ‘kształt’, ‘postać’, génesis ‘pochodzenie’],

kształtotworzenie,

biol. procesy rozwojowe, w wyniku których jest determinowany kształt zarodka w kolejnych stadiach rozwojowych i ostatecznie kształt dorosłego organizmu;

także kształtowanie się ostatecznej formy narządów i części organizmów; obejmuje procesy różnicowania się komórek embrionalnych i ich przemieszczanie (histogeneza) oraz układanie się ich w zawiązki narządów i dalszy rozwój powstałych narządów (organogeneza); u pierwotniaków procesy morfogenetyczne dotyczą powstawania właściwych im organelli; procesy morfogenezy mają podłoże genetyczne; pod wpływem określonych genów powstaje w danym miejscu rozwijającego się zarodka tzw. pole morfogenetyczne, z którego przy współudziale sąsiednich struktur zarodkowych, hormonów i enzymów rozwijają się narządy.