miesiączka
 
Encyklopedia PWN
miesiączka, miesiączkowanie, menstruacja, period,
fizjol. zjawisko występujące okresowo u kobiet (i samic niektórych małp człekoształtnych), polegające na wydalaniu z dróg rodnych krwi, śluzu oraz fragmentów złuszczonej błony śluzowej macicy i pochwy; bezpośrednią przyczyną miesiączki są zmiany wsteczne rozrosłej po jajeczkowaniu błony śluzowej macicy, gdy komórka jajowa nie zostanie zapłodniona;
miesiączka występuje średnio co 26–29 dni, trwa najczęściej 3–5 dni, jest pierwszym etapem cyklu miesiączkowego, w którym rozróżnia się fazy: pęcherzykową (folikularną), owulacji i lutealną. Faza pęcherzykowa następuje bezpośrednio po miesiączce i charakteryzuje się wzrostem i rozwojem pęcherzyka Graafa; dochodzi do odnowy (proliferacji) błony śluzowej macicy pod wpływem hormonu pęcherzykowego (folitropiny) wydzielanego przez przedni płat przysadki; w fazie owulacji pęcherzyk Graafa pęka i uwolnione z niego jajo dostaje się do jajowodu; proces ten zwany jajeczkowaniem zachodzi w połowie cyklu miesiączkowego pod wpływem hormonu przysadki lutropiny; w fazie lutealnej pęcherzyk Graafa zamienia się w ciałko żołte wydzielające estrogenyprogesteron, powodujący wzmożone wydzielanie gruczołów błony śluzowej. Ciałko żółte utrzymuje się 10–12 dni i zanika — jeśli nie dojdzie do zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy; obniżenie wydzielania hormonów przez jajnik powoduje zwyrodnienie błony i krwawienie miesiączkowe; w przypadku zapłodnienia jaja i jego zagnieżdżenia, ciałko żółte nie znika, lecz przekształca się w ciałko żółte ciążowe. Cykl miesiączkowy charakteryzuje się pewną regularnością zmian temperatury ciała, która jest najniższa w fazie pęcherzykowej, wzrasta w okresie jajeczkowania i obniża się przed miesiączką; pierwsza miesiączka nazywa się menarche.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia