magnetowid
 
Encyklopedia PWN
magnetowid
[gr.-łac.],
wideomagnetofon, pot. wideo,
urządzenie do zapisywania (rejestracji) na taśmie magnetycznej (magnetyczny zapis) i odczytywania z niej sygnału wizyjnego (obrazu przetworzonego na sygnał elektryczny) i towarzyszącego mu sygnału fonicznego (dźwięku przetworzonego na sygnał elektryczny);
zapisywane sygnały doprowadza się do wejścia magnetowidu z kamery telewizyjnej i mikrofonu, drugiego magnetowidu, gramowidu, anteny telewizyjnej (w starszych typach magnetowidów, nie zawierających tunera telewizyjnego — z odbiornika telewizyjnego); do odtwarzania obrazów i dźwięków jest niezbędny monitor lub odbiornik telewizyjny dołączony do wyjścia magnetowidu. Są również produkowane magnetowidy przeznaczone tylko do odczytywania sygnałów, zwane odtwarzaczami, oraz magnetowidy zintegrowane z kamerą telewizyjną (kamwid).
Głównymi częściami składowymi magnetowidu są: zespół głowic magnetycznych wizyjnych i fonicznych (kasujących i zapisująco-odczytujących), układy elektroniczne (stanowiące tor zapisu i odczytu, blok sterowania i kontroli, blok zasilacza ze stabilizatorem), zespół elektryczno-mechaniczny (ładowania i wyładowania kasety, prowadzenia taśmy i napędu głowic), konstrukcja nośna wraz z obudową. Podczas zapisu i odczytu taśma magnetyczna przesuwa się z określoną stałą prędkością (np. w magnetowidach kasetowych rzędu kilku cm/s) przed czołem głowic magnetycznych zamocowanych na obwodzie bębna (dysku wizyjnego) wirującego w płaszczyźnie poziomej; zapis sygnału może się odbywać w systemie poprzecznym, ukośnym lub wzdłużnym. W obecnie najszerzej stosowanym zapisie ukośnym, taśma magnetyczna jest prowadzona wzdłuż prowadnicy umieszczonej helikalnie (śrubowo) na powierzchni bocznej bębna; zależnie od systemu zapisu pełny obraz jest rejestrowany na 2 lub więcej sąsiednich ukośnych ścieżkach, a sygnał foniczny na osobnej ścieżce wzdłużnej, znajdującej się przy krawędzi taśmy, lub na ścieżce ukośnej (zapis stereofoniczny lub wielokanałowy wymaga większej liczby ścieżek).
Rozróżnia się magnetowidy analogowe i cyfrowe, monofoniczne i stereofoniczne, stacjonarne i przenośne, szpulowe i kasetowe; często stosowany jest też podział na magnetowidy profesjonalne (studyjne), najwyższej jakości, zwykle szpulowe, bardzo złożone i kosztowne, niezbędne w wyposażeniu każdego ośrodka telewizyjnego, oraz magnetowidy powszechnego użytku (domowe), o zróżnicowanej jakości (od popularnych do klasy Hi-Fi), z reguły kasetowe, małe, lekkie, stosunkowo tanie i nie wymagające wykwalifikowanej obsługi. Opracowano wiele systemów zapisu sygnału wizyjnego (wraz z towarzyszącym mu sygnałem fonicznym), niektóre z nich wyszły już z użycia; obecnie najbardziej rozpowszechnione są magnetowidy analogowe systemu VHS (ang. Video Home System), stosunkowo tanie, umożliwiające zapis obrazu kolorowego (z rozdzielczością poziomą ok. 250 linii) i dźwięku monofonicznego (za pomocą nieruchomej głowicy fonicznej) na taśmie magnetycznej o szerokości 12,7 mm i długości odpowiadającej czasowi nagrania od 30 do 240 min; zapis dźwięku stereofonicznego (za pomocą 2 głowic fonicznych umieszczonych na ruchomym bębnie) i większą rozdzielczość obrazu (ok. 400 linii) zapewniają magnetowidy systemu S-VHS (ang. Super-VHS). Coraz szerzej są stosowane magnetowidy cyfrowe systemu D-VHS (ang. Digital-VHS), które umożliwiają oprócz zapisu (odczytu) cyfrowego również zapis (odczyt) analogowy w systemie S-VHS i VHS; zaletą tych magnetowidów jest bardzo wysoka jakość obrazu (przy zapisie cyfrowym rozdzielczość ponad 500 linii), wadą — wysoka cena i droga eksploatacja; porównywalną jakość obrazu zapewniają magnetowidy cyfrowe systemu MiniDV (ang. Mini Digital Video), jednak czas zapisu jest w nich znacznie krótszy (w trybie standardowym 80 min, wobec 5 h w systemie D-VHS). W 2000 pojawiły się magnetowidy cyfrowe nazywane serwerami wideo, wyposażone w dyski twarde o dużej pojemności (kilkadziesiąt i więcej GB), odznaczające się czasem zapisu do kilkudziesięciu godzin. Współczesne magnetowidy są na ogół wyposażone w układy umożliwiające m.in. programowanie zapisu wybranych programów telewizyjnych, szybkie wyszukiwanie, przeprowadzanie montażu zapisanych programów.
Prototypem magnetowidu było zademonstrowane 1953 w USA urządzenie do zapisywania i odczytywania sygnałów wizyjnych na taśmie przesuwającej się z dużą prędkością (ok. 6 m/s) przed nieruchomymi głowicami magnetycznymi. Pierwszy magnetowid spełniający wymagania telewizji programowej wykonano 1956 w amerykańskiej firmie Ampex; zastosowano w nim zapis poprzeczny, 4-głowicowy, segmentowy. Zapis ukośny (helikalny), 2-głowicowy, półobrazowy (niesegmentowy), opracowano 1959 w japońskiej firmie Toshiba, gdzie również zbudowano 1960 pierwszy szpulowy magnetowid powszechnego użytku. Pierwszy magnetowid kasetowy systemu VCR (ang. Video Cassette Recorder) powstał 1970 w firmie Philips; w następnych latach pojawiły się magnetowidy kasetowe systemów: U-matic (1974, Sony i JVC), Betamax (1976, Sony), VHS (1976, JVC), SVR (1978, Grundig), V-2000 (1979, Philips i Grundig), Video-8 (opracowany 1983 przez kilka firm japońskich przy współpracy z IEC), S-VHS (1988, JVC), ED-Beta (1989, Sony), Video 8 i Hi8 (1989). Wymienione magnetowidy są magnetowidami analogowymi. Pierwsze magnetowidy cyfrowe systemu DV (ang. Digital Video) zaprezentowano 1994; w następnych latach opracowano magnetowidy systemu D-VHS (1997, JVC), Digital 8 (1999, Sony).
Mirosław Rusek
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia