ludowa muzyka
 
Encyklopedia PWN
ludowa muzyka,
muzyka ludu, rozumiana rozmaicie w zależności od przyjętej definicji ludu (na ogół nawiązywano do łac. populus ‘wspólnota wszystkich obywateli’ i vulgus ‘niższa warstwa społeczeństwa’);
przy określaniu ludowości etnologia posługuje się najczęściej kryteriami ogólnosocjol., dotyczącymi formy i podmiotu aktu twórczego (anonimowość, zbiorowość) oraz formy przekazu (tradycja ustna). Specyficzna dla m.l. unikatowość każdego wykonania zdecydowała prawdopodobnie o jej trwałości i długowieczności, w odróżnieniu od form maksymalnie asymilujących się, lecz krótkotrwałych — muzyki popularnej, masowej i rozrywkowej, znaczenie zaś korekty i aprobaty zbiorowej zdecydowało o szerokim kręgu odbiorców i adaptacyjności m.l.; wiele cech specyficznych m.l. wynika z jej funkcji (związek z obrzędami, czynnościami). M.l. jako dział folkloru jest przedmiotem badań etnologii muz. (etnomuzykologii), która od końca XIX w. jest jednym z działów muzykologii. Po II wojnie świat., w związku z przeobrażeniami społ.-polit., wzrosło zainteresowanie muzyką różnych narodów i kontynentów, w tym również m.l. Świadome gromadzenie m.l. rozpoczęto pod koniec XVIII w.; wypracowanie podstaw metodycznych zbierania dokumentacji i systematyzowania m.l. przypada na 2. poł. XIX w. (po 1870, w Polsce O. Kolberg) i pocz. XX w. (B. Bartók i Z. Kodály na Węgrzech, I. Krohn w Finlandii); dla okresu współcz. typowe jest masowe i powszechne prowadzenie dokumentacji za pomocą nowoczesnego sprzętu techn., gromadzonej w państw. czy nar. archiwach. M.l. stała się źródłem inspiracji artyst. wielu dzieł, zwłaszcza od czasów romantyzmu; historia muzyki wykazuje istnienie w XIX w. nurtu tzw. szkół narodowych, m.in. pol. (F. Chopin), ros. (M. Glinka, Potężna Gromadka), norweskiej (E. Grieg), który utrzymywał się i na pocz. XX w. (I. Strawinski, Bartók, K. Szymanowski); w muzyce najnowszej można zauważyć zainteresowanie efektami brzmieniowymi i instrumentarium m.l.
Bibliografia
J. SOBIESKA, M. SOBIESKI Polska muzyka ludowa i jej problemy, Kraków 1973.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia