list
 
Encyklopedia PWN
list,
pierwszoosobowa, paralit. forma wypowiedzi pisemnej, cechująca się skonwencjonalizowanym układem (powinien on zawierać zwrot do adresata, datę i miejsce nadania, podpis nadawcy) oraz stosowaniem przyjętych w danej kulturze form grzecznościowych.
Forma znana już w epoce pisma klinowego (2400–2200 p.n.e.), osiągnęła wysoki poziom artyst. w ścisłym związku z retoryką (m.in. Isokrates, Epikur, Cyceron, Seneka Młodszy); do rozwoju epistolografii przyczynili się pisarze chrześc. (Paweł z Tarsu, św. Augustyn); L. o wybitnych walorach artyst. zyskiwały nieraz znaczenie jako utwory lit. (l. F. Petrarki, B. Pascala, J. Locke’a, G.E. Lessinga, I. Turgieniewa, Z. Krasińskiego, J. Słowackiego); rolę l. jako źródła informacji i narzędzia polemiki ograniczył rozwój prasy oraz nowoczesnych środków komunikowania. Forma l. była wykorzystywana w twórczości lit., np. jako sposób kształtowania fikcji lit. w tzw. powieści epistolarnej (np. Niebezpieczne związki P. Choderlos de Laclos), w prozie publicyst.-reportażowej (Listy z Afryki H. Sienkiewicza) oraz eseistycznej (Listy do pani Z. K. Brandysa). W poezji antycznej ukształtował się odrębny gat., tzw. l. poetycki, utwór wierszowany, m.in. o charakterze dydaktyczno-moralizatorskim, lirycznym, satyr., panegirycznym, filoz. (Horacy); uprawiany gł. w okresie klasycyzmu (N. Boileau, I. Krasicki), do pocz. XIX w.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia