liberalizm socjalny

liberalizm socjalny, liberalizm społeczny,

ukształtowany w 2. połowie XIX w. nurt liberalizmu, nieuznający zasady laissez-faire (leseferyzm) w sposób bezwzględny, a tym samym akceptujący rolę społeczeństwa i państwa w życiu jednostki.

Osłabienie zasady laissez-faire było możliwe dzięki zrewidowaniu rozumienia wolności jednostki; koncepcję wolności „negatywnej” zastąpiła wolność „pozytywna” — wykluczająca naruszenie praw i dóbr innych. L.s. uznawał za ważną relację między wolnością a równością (równość praw i szans), tylko dzięki temu bowiem jest możliwy porządek społ. sprzyjający ogólnemu rozwojowi gosp., a więc zamożności ogółu i każdej jednostki z osobna. Państwo nie może pełnić jedynie funkcji „stróża nocnego”, powinno objąć kontrolą ceny oraz warunki pracy (L.T. Hobhouse). Wraz z kryzysem liberalizmu w okresie międzywojennym wywołanym kryzysem gosp., a w następstwie dominacją autorytaryzmu i totalitaryzmu, l.s. znalazł odzwierciedlenie w praktyce politycznej i gospodarczej (np. Nowy Ład). Bronił demokracji oraz praw i wolności obywatelskich, sprecyzował główne zasady funkcjonowania ustroju politycznego (H. Kelsen) oraz określił zakres interwencji państwa w sferę gry rynkowej (J.M. Keynes, W. Lippmann). Państwo w ujęciu l.s. miało prawo do podejmowania działań prawno-politycznych (ustawodawstwo socjalne, ochrona praw mniejszości) i ekonomicznych (system podatkowy, demonopolizacja, nadzór bankowy i giełdowy).