lekkoatletyka
 
Encyklopedia PWN
lekkoatletyka, lekka atletyka,
dyscyplina sportowa, w której skład wchodzą konkurencje oparte na naturalnych formach ruchu;
współcz. na zawodach lekkoatletycznych są rozgrywane: maraton, biegi lekkoatletyczne, chód sportowy, skoki lekkoatletyczne, rzuty lekkoatletyczne (dyskiem, oszczepem, młotem i pchnięcie kulą), wieloboje lekkoatletyczne: pięciobój, dziesięciobój, siedmiobój; zawody odbywają się na stadionie (chód i maraton też poza stadionem) lub w hali. Lekkoatletyka jako sport występowała w starożytności (olimpijskie igrzyska), choć rysunki jaskiniowe, znaleziska w Egipcie i na Krecie świadczą, że już w czasach prahist. istniały formy zawodów w biegach, skokach i rzutach; rzut młotem, skok o tyczce i trójskok były też uprawiane na terenie obecnej Irlandii, gdzie od ok. IX w. p.n.e. (wg innych źródeł wcześniej) odbywały się igrzyska Celtów (tzw. Lugnas Games lub Taillteann Games); rozwój nowoż. lekkoatletyki datuje się od poł. XIX w., gł. w Wielkiej Brytanii i USA; 1896 odbyły się w Atenach pierwsze nowoż. igrzyska olimpijskie, na których rozegrano 12 konkurencji lekkoatletycznych (tylko mężczyźni); 1912 została zał. Międzynar. Amatorska Federacja Lekkiej Atletyki (International Amateur Athletic Federation, IAAF); 1921 powstała Międzynar. Sport. Federacja Kobiet, zajmująca się m.in. propagowaniem lekkoatletycznych konkurencji kobiet, które 1928 weszły do programu igrzysk olimpijskich; 1934 odbyły się pierwsze mistrzostwa Europy mężczyzn, 1938 — kobiet; mistrzostwa świata są rozgrywane od 1983; halowe mistrzostwa świata od 1987; od 1985 jest organizowany cykl mityngów Grand Prix IAAF. W Polsce lekkoatletyka zaczęła rozwijać się w końcu XIX w.; 1867 zostało zał. Tow. Gimnastyczne „Sokół”, które znacznie przyczyniło się do rozpropagowania tej dyscypliny; 1903–04 zostały zał. we Lwowie pierwsze pol. kluby sport. — Czarni i Pogoń, w których m.in. była uprawiana lekkoatletyka; 1919 powstał Pol. Związek Lekkiej Atletyki (PZLA); od 1920 są rozgrywane mistrzostwa Polski mężczyzn, od 1922 — kobiet; od 1924 reprezentacja pol. startuje na igrzyskach olimpijskich; 1928 H. Konopacka zdobyła dla Polski pierwszy złoty medal olimpijski (w rzucie dyskiem); największe sukcesy pol. lekkoatleci odnosili w latach 50. (na mistrzostwach Europy 1958 wywalczyli 8 złotych medali); do 2003 Polacy zdobyli 48 medali olimpijskich (w tym 20 złotych, 16 srebrnych i 12 brązowych).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Monachium, stadion olimpijski fot. A. Rolak/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Korzeniowski Robert fot. P. Nowak/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia