latyfundia, latifundia
w starożytnej Italii wielkie majątki ziemskie (tysiące ha);
[łac. latus ‘szeroki’, fundus ‘posiadłość ziemska’],
latyfundia
Encyklopedia PWN
w latyfundiach na wielką skalę wyzyskiwano pracę kolonów; w II w. n.e. na terenie Italii latyfundia wyparły gospodarkę typu willa i rozpowszechniły się w prowincjach (zwłaszcza w Afryce i Galii). Także wielkie posiadłości ziemskie w dawnej Polsce, świeckie i kościelne, tworzone od średniowiecza do XVIII w., stanowiące podstawę potęgi materialnej i znaczenia politycznego posiadających je magnatów; w średniowieczu największe były latyfundia kościelne (np. arcybiskupstwo gnieźnieńskie 1136 posiadało ok. 150 wsi, a 1374 — 11 miast i 330 wsi, biskupstwo krakowskie w połowie XV w. — 7 miast i 204 wsie); latyfundia świeckie rozwijały się szczególnie dynamicznie od 2. połowy XVI, a zwłaszcza w 1. połowie XVII w., głównie na Ukrainie, Białorusi i w Wielkim Księstwie Litewskim; do największych należały latyfundia Kalinowskich, Kieżgajłów, Koniecpolskich, Lubomirskich, Olelkowiczów, Ostrogskich (na przełomie XVI i XVII w. dobra K.W. Ostrogskiego obejmowały ok. 100 miast i ok. 1300 wsi, dając dochód przewyższający dochód całego państwa), Potockich, Radziwiłłów, Sanguszków, Wiśniowieckich, Zamoyskich, Zasławskich; obszary latyfundiów uległy znacznemu zmniejszeniu po rozbiorach, następnie w ciągu XIX w., ostateczna ich likwidacja nastąpiła 1944.
