księgi deuterokanoniczne

księgi deuterokanoniczne

[gr. deúteros ‘drugi’, kanṓn ‘norma’, ‘lista’],

księgi wtórnokanoniczne, których przynależność do kanonu bibl. była lub jest kwestionowana — w odróżnieniu od powszechnie przyjętych w chrześcijaństwie ksiąg „protokanonicznych”;

1) Grupa 7 gr. ksiąg Starego Testamentu (Tobiasza, Judyty, Mądrości, Syracha, Barucha, 1 i 2 Machabejska), uznawanych przez katolików i część prawosławnych, a nie uznawanych przez protestantów; nie ma ich również w Biblii hebrajskiej używanej w judaizmie. Powstały w III–I w. p.n.e. Kościół staroż. przejął je z judaizmu hellenistycznego, gdzie były uznawane (Septuaginta), gdyż w I w. kanon żydowski nie był jeszcze do końca ustalony. W IV w. n.e. część Ojców Kościoła widziała je jako osobną grupę w kanonie, pomniejszając ich ważność. W następnych wiekach zaliczano je powszechnie do kanonu. Zakwestionowała to reformacja, ograniczając Stary Testament do ksiąg hebrajskich. Sobór trydencki uznał je za kanoniczne (1546). 2) Kilka ksiąg Nowego Testamentu, których kanoniczność w starożytności okresowo kwestionowano: List do Hebrajczyków, List Jakuba, 2 List Piotra, 2 i 3 List Jana, List Judy oraz Apokalipsa św. Jana.