Krymski, Chanat
 
Encyklopedia PWN
Krymski, Chanat,
państwo tatarskie XV–XVIII w., powstałe w wyniku rozpadu Złotej Ordy,
obejmowało Płw. Krymski (bez części południowo-wschodniej) i przyległe do niego stepy nadczarnomor.; stol. Sothat, od 1. ćwierci XVI w. Bachczysaraj; od 1475 wasal Turcji, ale dzięki prestiżowi panującej w Chanacie Krymskim dyn. Girejów, z dużym zakresem samodzielności polit.; w XVI w. Chanat Krymski podjął próbę przyłączenia chanatów Kazańskiego i Astrachańskiego zakończoną, mimo opanowania obu w 2. ćwierci XVI w., klęską 1572; w XVI–XVII w., wykorzystując spory Polski z Rosją, zawierał sojusze na przemian z jednym bądź drugim z tych państw, by nie dopuścić do objęcia przez jedno z nich hegemonii w środkowowschodniej Europie; sojusze te wykorzystywał Chanat Krymski do łupieskich wypraw na oba państwa, do czego skłaniała go również własna mało wydajna gospodarka; groźbę antykrymskiego sojuszu pol.-ros. przełamał 1648 Islam Girej III, popierając powstanie B. Chmielnickiego; w pol.-tur. wojnach w XVII w. Chanat Krymski brał udział po stronie Turcji; od pocz. XVIII w., w następstwie objęcia hegemonii we wschodnej Europie przez Rosję kosztem Polski oraz Turcji, nastąpił spadek znaczenia Chanatu Krymskiego; 1736–37 i 1771, zniszczony przez Rosjan, był od 1774 (formalnie niepodległy) pod faktycznym protektoratem ros.; 1783 został przyłączony do Rosji.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Bachczysaraj, Pałac Chanów, XV–XVIII w., Krym (Ukraina)fot. M. Więckowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia