konsul

konsul, łac. consul,

w starożytnym Rzymie najwyższy urzędnik w czasach republiki (od 509 p.n.e.);

w okresie republiki 2 konsulowie byli wybierani przez komicje centurialne na okres roku (początkowo spośród patrycjuszy, a od 367/366 p.n.e. także plebejuszy); konsul dowodził armią rzymską, zwoływał posiedzenia senatu i komicje; nazwiskami konsulów oznaczano rok, w którym sprawowali konsulat; uprawnienia konsula mogły ulec przedłużeniu po upływie jego kadencji (prokonsul); oznakami władzy konsula były: fasces (niesione przez 12 liktorów) oraz krzesło kurulne; w okresie cesarstwa liczba konsulów (wyznaczanych przez cesarzy) została zwiększona, a ich kompetencje uległy znacznemu ograniczeniu.