kompleks
 
Encyklopedia PWN
kompleks
[łac. complexus ‘objęcie’, ‘połączenie’],
psychol. pojęcie wprowadzone przez A. Adlera, S. Freuda i C.G. Junga, oznaczające zespół silnie naładowanych emocjonalnie treści (wyobrażeń, tendencji) tkwiących w podświadomości jednostki i wywierających wpływ na jej zachowanie;
do podstawowych kompleksów Freud zaliczał kompleks Edypa i kompleks Elektry, wiązał je z rozwojem libido, z pragnieniami seksualnymi, których człowiek nie akceptuje u siebie i dlatego usuwa ze świadomości; kompleks Edypa, rozwijający się u chłopców od wczesnego dzieciństwa, przejawia się silnym, o podświadomym zabarwieniu erotycznym, przywiązaniem syna do matki, połączonym z poczuciem winy, lękiem i wrogością do ojca; jego odpowiednikiem u dziewcząt jest kompleks Elektry; właściwe rozwiązanie kompleksu Edypa i Elektry ma decydować o późniejszym życiu emocjonalnym człowieka; Adler za podstawowy kompleks uważał uwarunkowany wczesnymi doświadczeniami kompleks niższości, przejawiający się poczuciem własnej mniejszej wartości i — aby je skompensować — podświadomym „dążeniem do mocy”, uzyskania przewagi nad innymi; wg Junga istnieją 4 możliwości ustosunkowania się jednostki do kompleksów: absolutna nieświadomość jego istnienia, identyfikacja, projekcja i konfrontacja; tylko konfrontacja może doprowadzić do pozytywnego rozładowania kompleksu; potocznie terminu kompleks używa się na określenie różnego typu wewn. zahamowań, obaw jednostki rzutujących na jej zachowanie i postawy wobec innych ludzi.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia