kalifat

kalifat, arab. chilafa, hilāfa,

organizacja rel.-polit. obejmująca pierwotnie wszystkich muzułmanów, na której czele stał kalif.

Za panowania 4 kalifów „sprawiedliwych” (632–661) stolicą kalifatu była Mekka, w okresie kalifatu Umajjadów (661–750) — Damaszek, a kalifatu Abbasydów (750–1258) — Bagdad; wskutek walk wewn. nastąpiło polit. rozbicie w kalifacie (kalifat Umajjadów na Płw. Iberyjskim kordobańskie państwo, kalifat Fatymidów w Egipcie); tur. sułtani z dyn. Osmanów przyjęli tytuł kalifa po podboju Egiptu (1517), instytucja kalifatu została oficjalnie zniesiona w 1924 po powstaniu Rep. Tureckiej; współczesnie próby odrodzenia kalifatu (m.in. Państwo Islamskie).