jasność
 
Encyklopedia PWN
jasność,
astr. natężenie oświetlenia powierzchni promieniowaniem elektromagnetycznym wysyłanym przez dany obiekt astronomiczny, czyli ilość energii docierająca w jednostce czasu od danego obiektu do jednostkowej powierzchni prostopadłej do kierunku padania promieniowania.
Jasność gwiazd wyraża się zwykle w logarytmicznej skali wielkości gwiazdowych: m = –2,5 · log ε – 14,05, gdzie ε jest wyrażonym w luksach natężeniem oświetlenia od obiektu o wielkości gwiazdowej m. Jasność obserwowana (widoma) obiektu astronomicznego (np. gwiazdy; potocznie blask gwiazdy) zależy od przedziału widmowego, na który czuły jest odbiornik promieniowania; dlatego wprowadza się pojęcia jasności w określonych barwach (w celu obserwacji jasności w danej barwie stosuje się w fotometrach odpowiednie filtry). Jasnością bolometryczną nazywa się natężenie oświetlenia we wszystkich długościach fal promieniowania danego obiektu, mierzone spoza atmosfery Ziemi, a jasnością wizualną — natężenie w zakresie czułości oka ludzkiego. W celu określenia mocy promieniowania obiektu astronomicznego wprowadza się pojęcie jasności absolutnej, tj. jasności, jaką miałby obiekt, gdyby był obserwowany z odległości 10 pc w pustej przestrzeni; jasność absolutna jest wyrażona w wielkościach gwiazdowych i oznaczana literą M; może być bolometryczna lub w określonej barwie. Najjaśniejszym obiektem nieba jest Słońce: m = −26,7m (M = 4,8m); Księżyc w pełni ma jasność −12,7m, najjaśniejsza gwiazda Syriusz — m = −1,43m. Jasności absolutne nadolbrzymów wynoszą ok. −7,0m, galaktyk normalnych zawierają się w granicach od ok. −16m do −20m najjaśniejszych obecnie znanych obiektów Wszechświata, kwazarów — ok. −25m.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia