jakszagana,
muz.-taneczny teatr indyjski, popularny w stanie Karnataka.
jakszagana
Encyklopedia PWN
Jego początki sięgają XVI w.; prezentowane w nim sztuki w języku kannada przedstawiają mitycznych bohaterów, bogów i demonów, wykorzystują wątki z eposów Mahabharata i Ramajana oraz z opowieści puranicznych (purany). Istotnym elementem przedstawień jest gwałtowny, pełen wigoru taniec; dominują sceny pojedynków i bitew. Występujący w j. aktorzy mają bogato zdobione kostiumy, są odpowiednio ucharakteryzowani. W zespole jest ok. 20 osób — muzycy, aktorzy-tancerze (występują wyłącznie mężczyźni). W teatrze tym ważną rolę odgrywa Bhagawata — reżyser, gł. śpiewak, narrator, komentator rozgrywających się wydarzeń; on też wprowadza i przedstawia gł. postacie sztuki; znajduje się na scenie przez cały czas trwania przedstawienia; oprócz Bhagawaty występuje postać komiczna — Hanumanajaka. Zespoły j. wędrują od wioski do wioski; sezon trwa od listopada do maja. Przedstawienia rozpoczynają się po zachodzie słońca, a kończą przed świtem; odbywają się na otwartej przestrzeni (wioskowy plac, teren przyświątynny) na niewielkiej scenie, której powierzchnię wyznaczają 4 pale wbite w ziemię. Z tyłu sceny na platformie siedzą muzycy grający na różnych instrumentach (bębny ćenda i maddala, piszczałka śruti, niekiedy fisharmonia). Prezentacje sztuki poprzedzają liczne i długotrwające rytuały wstępne.
Bożena Śliwczyńska
