interwencjonizm rolny
 
Encyklopedia PWN
interwencjonizm rolny, interwencjonizm państwowy w rolnictwie,
rodzaj polityki protekcyjnej państwa, której celem jest stabilizacja rynków rolnych oraz wspieranie przekształceń strukturalnych rolnictwa i obszarów wiejskich.
Regulacja mechanizmu rynkowego odbywa się na drodze jego korygowania, uzupełniania, ograniczania lub wzmacniania. Interwencjonizm rolny powstał jako reakcja na niedoskonałości rynku — z doświadczeń krajów rozwijających się wynikło, że wolny rynek (znajdujący swoje uzasadnienie w liberalizmie ekonomicznym) nie jest w stanie rozwiązywać najtrudniejszych problemów rolnictwa. Interwencjonizm rolny obejmuje bezpośrednie i pośrednie działania państwa; interwencje bezpośrednie mają miejsce wówczas, gdy państwo występuje jako podmiot gospodarczy, podejmując przedsięwzięcia rozwojowe (inwestycyjne) w rolnictwie i jego otoczeniu; interwencje pośrednie polegają na kontrolowaniu i kształtowaniu przez państwo parametrów rynkowych (stóp procentowych, podatków, ceł). Interwencjonizm rolny szczególnie rozwinął się w XX w. W USA już na początku stulecia przyjęto ustawy o dochodach parytetowych farmerów w stosunku do dochodów ludności nierolniczej. Kryzys lat 30. spowodował nasilenie polityk interwencyjnych, zwłaszcza w Europie i USA. Rządy poszczególnych krajów regulowały rynek i poszukiwały równowagi między podażą i popytem na produkty rolne oraz starały się chronić dochody rolników. Daleko idąca interwencja państwa utrzymywała się podczas II wojny światowej i w latach powojennych, z różnym nasileniem jest stosowana do dziś, osiągając najszerszy zasięg w krajach UE. W zależności od celów, jakie stawiają sobie poszczególne rządy lub ugrupowania regionalne, stosuje się następujące metody interwencjonizmu rolnego: cła i środki paracelne, opłaty wyrównawcze, kontyngenty preferencyjne, rezerwy państwowe, kursy dewizowe, współfinansowanie ubezpieczeń społecznych, finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych w rejonach o mniej korzystnych warunkach naturalnych itp.
Środki, które polski rząd wykorzystuje w swojej działalności interwencyjnej, pochodzą z budżetu państwa i z funduszy pomocowych UE; te ostatnie są przeznaczone głównie na finansowanie restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa oraz jego bliskiego otoczenia.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia