inscenizacja

inscenizacja

[łac. in ‘do’, ‘na’, scaena ‘scena’ < gr. skēnḗ ‘namiot’, ‘scena’]:

1) w szerokim znaczeniu wystawianie utworów dram. na scenie (na przykład i. romant. we Francji; i. dramatów klas. na scenie współcz., i. dramatów W. Szekspira) lub zespół środków służących interpretacji scenicznej dzieła dram. obejmujący: grę aktorów, dekorację, oświetlenie, muzykę;

2) artyst. koncepcja przedstawienia określająca jednolitą, sceniczną interpretację tekstu lit. i jego kształt wizualno-przestrzenny przy użyciu środków dostępnych teatrowi; jest uważana za odrębny rodzaj twórczości, nadrzędny wobec reżyserii, aktorstwa, scenografii, dopuszczający także ingerencję w układ inscenizowanego tekstu (np. Dziady A. Mickiewicza w inscenizacji L. Schillera, J. Grotowskiego); jako pojęcie powstała w okresie romantyzmu we Francji (fr. mise en scène); w Polsce właściwe dzieje inscenizacji zapoczątkował S. Wyspiański, który uczestniczył w Krakowie w wystawianiu swoich dramatów oraz zajął się inscenizacją Hamleta i Dziadów; współcz. znaczenie i wysoką rangę „sztuki teatru” (The Art of the Theatre E.G. Craiga 1905) nadała jej reforma teatru na przeł. XIX i XX w.; pot. utożsamiana często z reżyserią.

Wyspiański Stanisław, Wyzwolenie, inscenizacja K. Swinarskiego, Stary Teatr w Krakowie (1974)

Grzegorzewski Jerzy, Wesele S. Wyspiańskiego, inscenizacja, Teatr Narodowy w Warszawie, 2000

Schiller Leon, Dziady Adama Mickiewicza, scenografia Andrzej Pronaszko, Teatr Polski w Warszawie, 1934

Schiller Leon, Dziady, inscenizacja L. Schiller, Teatr Polski w Warszawie, (1934).

Szajna Józef, Dante wg Boskiej Komedii, A. Pszoniak (Charon) i L. Herdegen (Dante) , inscenizacja w Teatrze Studio w Warszawie (1974)

Łapicki Andrzej, Śluby panieńskie A. Fredry. A. Łapicki (Radost) i R. Królikowski (Gustaw), Teatr Powszechny w Warszawie (1995).