indeks Laspeyresa

indeks Laspeyresa,

statyst. formuła stworzona 1871 przez E. Laspeyresa w postaci ilorazu wartości pieniężnych, obliczanych przy stałych ilościach (w indeksie cen) lub cenach (w indeksie ilości), pochodzących z okresu bazowego.

Indeks cen _LP, porównujący wektory cen P₂ = [p₁₂, p₂₂, ... , p_n2] oraz P₁ = [p₁₁, p₂₁, ... , p_n1] jest obliczany następująco:

,

gdzie Q₁ = [q₁₁, q₂₁, ... , q_n1] jest wektorem ilości, w_i1 zaś udziałem wartościowym i tego dobra (i = 1, 2, ... , n) w łącznej konsumpcji lub produkcji w okresie bazowym.

Indeks ilości jest obliczany wg formuły:

.

Indeks cen Laspeyresa jest stosowany powszechnie jako miernik inflacji oraz deflator PKB, pozwalający obliczać zmiany PKB w cenach stałych. Indeks ten nie spełnia testu odwracalności czynników, natomiast spełnia test odwracalności w czasie (indeks Fishera). Formuła Laspeyresa jest uznawana za gorsze przybliżenie indeksów zdefiniowanych w ramach ekonomicznej teorii indeksów niż indeks Fishera czy indeks Törnqvista.

Bibliografia

E. Laspeyres Die Berechnung einer mittleren Waarenpreissteigerung, „Jahrbüher für Natinalökonomie und Statistik” 1871 nr 16.