heglizm,
w węższym znaczeniu — system filozoficzny G.W.F. Hegla; w szerszym znaczeniu — poglądy, szkoły i kierunki filozoficzne nawiązujące do filozofii Hegla, rozwijające ją i stosujące praktycznie.
heglizm
Encyklopedia PWN
Heglizm dominował zwłaszcza w filozofii niemieckiej 1830–60; wśród heglistów niemieckich dokonał się rozłam na 2 obozy, zwane prawicą i lewicą heglowską; przedstawiciele prawicy heglowskiej (tzw. starohegliści — główni G.A. Gabler, K.F. Göschel, H.F.W. Hinrichs) interpretowali filozofię religii Hegla w duchu ortodoksyjnego chrześcijaństwa, głosząc zarazem konserwatywne poglądy społeczne; reprezentanci lewicy heglowskiej (tzw. młodohegliści — główni D.F. Strauss, B. i E. Bauerowie, A. Ruge, a początkowo też L. Feuerbach, K. Marks i F. Engels) nadawali heglowskiej filozofii religii interpretację panteistyczną i ateistyczną, zajmując zarazem stanowisko społeczne radykalizmu lub liberalizmu; rewolucja 1848–49 położyła kres rozwojowi szkoły heglowskiej. Oddziaływanie heglizmu było bardzo rozległe i objęło poza Niemcami wiele innych krajów; heglizm wywarł znaczny wpływ na myśli filozoficznej okcydentalistów i słowianofilów, na poglądy W. Bielinskiego, M. Bakunina i A. Hercena, polską filozofię narodową, zwłaszcza A. Cieszkowskiego, B. Trentowskiego i K. Libelta; we Włoszech wytworzył odrębną szkołę (tzw. heglizm neapolitański — B. Spaventa, F. de Sanctis); heglizm stanowił też istotną inspirację marksizmu; w późniejszym okresie nawiązywanie do wątków doktryny filozoficznej Hegla przybrało postać neoheglizmu.
